Ακουγόταν πολύ καλό για να είναι… ελληνικό, αλλά ήταν τόσο αληθινό που έλαβε διαστάσεις εμβληματικού παραδείγματος προόδου και προκοπής σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ακόμα και ο πλέον… καλοπροαίρετος αδυνατούσε να μην αναρωτηθεί τι γυρεύει αυτή η καθολικά εν σοφία καμωμένη κουκίδα του χάρτη στην ελληνική επικράτεια. ‘Ενα κομμάτι του παζλ αταίριαστο με όλα τα άλλα. Και ως τέτοιο μαγνήτιζε το ενδιαφέρον της διεθνούς ειδησεογραφίας, προβαλλόμενο από τα Μ.Μ.Ε. όλης της Ευρώπης (και όχι μόνο).

Για το «θαύμα» της Ανάβρας και τον εμπνευστή αυτού, τον επί 16 χρόνια κοινοτάρχη της Δημήτρη Τσουκαλά, έχουν πληκτρολογηθεί δεκάδες χιλιάδες λέξεις επί σειρά ετών.

Το ανακριβές είναι το… πληκτρολόγιο αρνήθηκε πεισματικά να ανταποκριθεί στη διαμόρφωση των νέων δεδομένων. Στα δημοσιεύματα περί Ανάβρας, την εποχή της κρίσης, ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει στο 2011.

Ο ίδιος ο Δημήτρης Τσουκαλάς δεν χρησιμοποίησε τη φράση «ανακρίβεια», αλλά «παραπληροφόρηση», στη συνομιλία που είχαμε μαζί του.

«Δυστυχώς η κατάσταση δεν είναι πια αυτή που ήταν. Μετά τον Καλλικράτη και με το πέρασμα του χρόνου η εικόνα του χωριού επιδεινώθηκε σε μεγάλο βαθμό. Τα δημοσιεύματα επιμένουν να την εξιδανικεύουν, αλλά αυτό που έχει συμβεί προκαλεί θλίψη», λέει στο Menshouse ο «εγκέφαλος» του πιο οργανωμένου σχεδίου ποιοτικής αναβάθμισης, που εφαρμόστηκε ποτέ στη μεταπολιτευτική Ελλάδα.

Για να κατανοήσουμε καλύτερα το πριν, το μετά και το τώρα, πρέπει να κάνουμε ένα σύντομο φλας-μπακ σε μια ιστορία που λίγο, πολύ είναι γνωστή: ένα ορεινό, απομονωμένο χωριό, σε υψόμετρο 925 μέτρων, το οποίο μαράζωνε έως τις αρχές της δεκαετίας του ’90, μετατράπηκε σε πρότυπο ανάπτυξης και κοινόβιας ευημερίας. Πολύ απλό να το γράψεις, εξαιρετικά πολύπλοκο και επίπονο όμως για να το πετύχεις.

Όταν ο κ. Τσουκαλάς επέστρεψε στη γενέτειρα του το 1990, έχοντας συνταξιοδοτηθεί από τη ΔΕΗ, στο χωριό δεν υπήρχε καν άσφαλτος. Χτισμένο στις πλαγιές του όρους Όθρυος και απέχοντας 37 χιλιόμετρα από την κοντινότερη κωμόπολη, τον Αλμυρό (και 82 χλμ. από το Βόλο), ακόμα και η σύνδεση με τους γειτονικούς δήμους ήταν δύσβατη.

Το δίκτυο ύδρευσης ήταν κατεστραμμένο, οι 300 κάτοικοι και τα περίπου 20.000 ζώα, που κυκλοφορούσαν ελεύθερα ανάμεσα τους, έπιναν νερό από το ίδιο μέρος. Η λάσπη το χειμώνα και η σκόνη το καλοκαίρι γινόταν ανυπόφορες για τη ζωή των ντόπιων. Επιπλέον δεν υπήρχαν κτίρια και δημόσιοι χώροι, ούτε κάποια διαδικασία αποκομιδής σκουπιδιών.

Μερικά χρόνια αργότερα και χάρη στις άοκνες προσπάθειες του κ. Τσουκαλά και της συζύγου του, Μάχης Καραλή, αρχιτέκτονα και πρώην καθηγήτρια του ΕΜΠ, που λειτούργησε ως άμισθη τεχνική σύμβουλος, η Ανάβρα αναγνωριζόταν ως η τρίτη σε ανάπτυξη μεταξύ όλων των ΟΤΑ περιοχή στον ευρωπαϊκό νότο.

Σύμβολο αυτής το Αιολικό Πάρκο με τις 20 ανεμογεννήτριες. Ήταν μόνο το… κερασάκι στην τούρτα. Το χωριό μεταμορφώθηκε σε επιτομή ποιότητας ζωής και βιοτικού επιπέδου.

Με ασφαλτοστρωμένους και πέτρινους δρόμους, πλατείες με κρήνες, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, ιατρείο, διώροφο κλειστό χώρο στάθμευσης για 60 οχήματα, δύο αίθουσες εκδηλώσεων για 100 και 300 άτομα, γήπεδο ποδοσφαίρου και μπάσκετ, κλειστό γυμναστήριο εξοπλισμένο με σύγχρονα συστήματα άσκησης, τρία υπερσύγχρονα κτηνοτροφικά πάρκα, πρότυπο σφαγείο που θυμίζει χειρουργείο, λαογραφικό μουσείο και ένα περιβαλλοντικό-πολιτιστικό πάρκο 240 στρεμμάτων!

Για να επιτευχθούν όλα αυτά χρειάστηκε να απορροφηθεί και το τελευταίο ευρώ από τα ευρωπαϊκά προγράμματα επιδότησης. Σε μια ακούραστη διαδικασία παρακολούθησης και εκμετάλλευσης αυτών, με τη βοήθεια μιας κοινοτικής υπαλλήλου που ανέλαβε όλη τη γραμματειακή υποστήριξη για τα έργα, η αυτοδιοίκηση της Ανάβρας εξαργύρωσε τους προσφερόμενους πόρους, παράγοντας νέους σε μόνιμη βάση.

Το Αιολικό Πάρκο καλύπτει ένα μέρος του λογαριασμού της ΔΕΗ για τους κατοίκους, ενώ έως τις 31/12 του 2010 απέφερε στην κοινότητα ετήσια έσοδα έως και 100.000 ευρώ (που πλέον εισπράττει ο δήμος Αλμυρού). Παράλληλα η ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφίας, με το πιστοποιημένο σφαγείο (HASP, ISO, κωδικός βιολογικής γραμμής) προσελκύει κοινοτικές επιδοτήσεις, βοηθώντας τους παραγωγούς να επεκτείνουν τις επαγγελματικές δραστηριότητες τους.

Τα τρία κτηνοτροφικά πάρκα που στεγάζουν περί τα 25.000 ζώα το χειμώνα (όταν η Ανάβρα αποκλείεται από τα χιόνια) καθιστούν την περιοχή πρώτη σε κτηνοτροφική παραγωγή στην Ελλάδα συγκριτικά με τον πληθυσμό της. Εστω και αν αυτός υπερδιπλασιάστηκε τη δεκαετία 2000-2010 λόγω της επιστροφής των καταγόμενων της από τα μεγάλα αστρικά κέντρα.

«Πολλά παιδιά σπουδάζουν στην Αθήνα και μετά επανέρχονται στην πατρίδα τους. Το «οικολογικό» χωριό αποτελεί ίσως την εξαίρεση του δημογραφικού κανόνα της χώρας, καθώς προσείλκυσε πληθυσμό στην επαρχία, που ο μέσος όρος του δεν ξεπερνάει τα 40 χρόνια», είχε πει η κυρία Καραλή.

Το επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων είναι έως και σήμερα ένα από τα υψηλότερα στη χώρα, με ετήσια εισοδήματα που κυμαίνονται από 25.000 έως 100.000 ευρώ και ανεργία στο 0%. Όχι όμως (πια) και το επίπεδο ποιότητας ζωής.

Η Ελλάδα δεν εξαιρεί από τη μιζέρια της ούτε έναν τόπο που κατάφερε με τις δικές του δυνάμεις να υπερβεί κατά πολύ τον πήχη των δυνατοτήτων και της προοπτικής που θέτει η ίδια μέσω των διαχειριστών της εξουσίας.

Η απώλεια της οικονομικής και διοικητικής αυτονομίας της Ανάβρας, μέσω του προγράμματος Καλλικράτης, έβαλε απότομα φρένο στην οικολογική ανάπτυξη του χωριού. Η ένταξη στο δήμο Αλμυρού αφαίρεσε το δικαίωμα να αποφασίζει για τη μοίρα της, ολοκληρώνοντας παράλληλα αυτή την υποδειγματική πορεία.

«Είχαμε ενταχθεί στο πρόγραμμα δημιουργίας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και εξασφαλίσει ένα κοινοτικό κονδύλι ύψους 11 εκατ. ευρώ. Οι μελέτες ήταν έτοιμες για ένα μικρό υδροηλεκτρικό εργοστάσιο, που θα εκμεταλλευόταν τα νερά του ποταμού Ενιπέα και για ένα σύστημα τηλεθέρμανσης, που θα παρείχε, μέσω υπόγειων αγωγών, σε κάθε σπίτι θέρμανση και ζεστό νερό. Αν δεν υπήρχε ο Καλλικράτης η Ανάβρα θα ήταν σήμερα παγκόσμιο φαινόμενο. Ως ένας οικισμός που θα κάλυπτε εντελώς τις ενεργειακές του ανάγκες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ρεύμα, νερό, θέρμανση, όλα δωρεάν για τους κατοίκους του», λέει ο κ. Τσουκαλάς.

«Στο σχέδιο είχαμε συμπεριλάβει και άλλα έργα, φιλικά προς το περιβάλλον. Όπως ένα βιοκλιματικό πάρκο και ένα καινοτόμο σύστημα αποχέτευσης. Η Κοινότητα είχε παραδώσει 14 μελέτες στο νέο Καλλικρατικό Δήμο Αλμυρού. Για την ώρα όμως παραμένουν στο συρτάρι. Το 2013 το πρόγραμμα επανήλθε και ήταν «φωτογραφικό» για την Ανάβρα. Το χωριό πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις για να εκταμιευτούν από 11 έως 20 εκατ. ευρώ και να δρομολογηθούν αυτά τα έργα. Ο Δήμος όμως ξέχασε να καταθέσει το φάκελο…

Ο Καλλικράτης είναι καταστροφικός για την ορεινή ύπαιθρο. Έχει τη λογική της σαλαμοποίησης, χωρίς κανένα κριτήριο. Δεν εξαιρεί περιοχές, έστω και αν βάσει ιδιαίτερων χαρακτηριστικών θα έπρεπε να εξαιρεθούν».

Τον ρωτήσαμε για ποιον λόγο δεν έθεσε υποψηφιότητα για το Δήμο Αλμυρού στις περιφερειακές εκλογές του 2010, μολονότι ήταν τότε πασιφανές ότι δεν θα είχε αντίπαλο. «Το ήξερα ότι κατά πάσα πιθανότητα θα εκλεγόμουν. Είναι καλύτερα όμως να σε ρωτάνε «γιατί έφυγες» και όχι «πότε θα φύγεις». Αν ήταν μόνο για την Ανάβρα θα συνέχιζα, δεν μπορούσα όμως για βιολογικούς λόγους να αναλάβω τη διοίκηση τόσων περιοχών. Επί 16 χρόνια εγώ και η γυναίκα μου δεν είχαμε προσωπική ζωή. Δουλεύαμε μέρα-νύχτα ως εθελοντές, βάζοντας και από την τσέπη μας σε κάποιες περιπτώσεις».

Ζητώντας του να υποδείξει το μυστικό της επιτυχίας αναφέρεται σε ένα «γήινο» κατόρθωμα, το οποίο όμως προϋποθέτει το αγνό κίνητρο του πολιτευόμενου.

«Ό,τι κάναμε το κάναμε με οράμα, μεράκι, πίστη και σχέδιο για τον τόπο μας και το συλλογικό συμφέρον. Τι νομίζετε, ότι ήμασταν πιο ευφυείς από τους άλλους; Μέσης ευφυίας είμαστε, αλλά πέσαμε με τα μούτρα στη δουλειά και είχαμε αγάπη για αυτό που κάναμε. Θέλαμε να αλλάξουμε τη μοίρα του χωριού, γνωρίζοντας ότι αν δεν το κάναμε θα ζούσαν σε αυτό σήμερα μόνο υπερήλικες. Όταν θέλεις να κάνεις κάτι βρίσκεις και τον τρόπο και τα μέσα, δεν υπάρχει τίποτε ακατόρθωτο. Όταν είχε έρθει ο ανταποκριτής του BBC στο χωριό για συνέντευξη του είπα το εξής: ”Αυτή η χώρα είναι πρώτη σε ηλιοφάνεια στην Ευρώπη, δεύτερη στον κόσμο σε θαλασσογραμμή, διαθέτει 20.000 επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους, 8.000 μοναδικά φυτά και τεράστιες δυνατότητες σε ναυτιλία και τουρισμό. Αυτή η χώρα έπρεπε να δανείζει τις άλλες και όχι να δανείζεται”.

Η χώρα είναι τυχερή που έχει αυτά τα καλά, αλλά άτυχη που διαθέτει εδώ και χρόνια αυτό το πολιτικό προσωπικό. Όχι ότι δεν έχουν μερίδιο ευθύνης και οι πολίτες, τα κόμματα όμως μας έχουν κάνει τη μεγαλύτερη ζημιά».

Εν τέλει τι είναι αυτό που συμβολίζει σήμερα η Ανάβρα; «Η απογοήτευση όσων επισκέπτονται το χωριό μας είναι μεγάλη», λέει, εκπλήσσοντας ο κ. Τσουκαλάς. «Η εικόνα που παρουσιάζεται στα Μ.Μ.Ε. δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα. Είναι εικόνα εγκατάλειψης, εντελώς διαφορετική με αυτήν έως εφτά χρόνια πριν. Δεν υπάρχει καθαριότητα, δεν υπάρχει φροντίδα. Το πάρκο είναι εγκαταλελειμμένο, το γυμναστήριο μαραζώνει και το parking υπολειτουργεί. Το λαογραφικό μουσείο είναι κλειστό, ο επισκέπτης θα πρέπει να πάρει τηλέφωνο και να περιμένει για να του ανοίξουμε. Προφανώς έφταιξε και η κρίση, αλλά φυσικά δεν θα ήταν έτσι τα πράγματα αν το χωριό παρέμενε αυτοδιοικούμενο».

Ακόμα και σήμερα, ο κ. Τσουκαλάς, ο οποίος σε μια «κανονική» χώρα θα ήταν πιθανότατα ο υπουργός περιβάλλοντός της, δέχεται διαρκώς αιτήσεις για διαλέξεις και παρουσιάσεις του αναπτυξιακού μοντέλου της Ανάβρας. «Επί σειρά ετών δείχναμε τι είχαμε κάνει για να παραδειγματίσουμε. Βραβευτήκαμε απ’ όλες τις κυβερνήσεις και πλείστες περιβαντολλογικές οργανώσεις. Ο Γιώργος Παπανδρέου ήθελε να λειτουργήσει ως μοντέλο η Ανάβρα για όλη τη χώρα. Όλοι οι κρατικοί τηλεοπτικοί σταθμοί της Ευρώπης είχαν ενδιαφερθεί, ακόμη και κορεατικό κανάλι είχε έρθει για να μας μιλήσει!

Τώρα όμως έχουμε αραιώσει τις διαλέξεις. Πέρασαν άλλωστε χρόνια και δεν το δικαιολογεί η σημερινή κατάσταση. Κάνουμε εξαίρεση για τα 20, 30, 40 σχολεία που μας επισκέπτονται κάθε χρόνο. Βάζουμε τα παιδιά στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και τους παρουσιάζουμε στον προτζέκτορα το μοντέλο ανάπτυξης».

Σήμερα ο Δημήτρης Τσουκαλάς ζει, μαζί με τη σύζυγό του, στην Ανάβρα και ασχολείται με τη βιολογική γεωργία. Είναι πρόεδρος της εθελοντικής οργάνωσης «Αναβρά-ζω»(www.anavra-zo.gr/el/), που ως σκοπούς της έχει θέσει την προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής, την ανάπτυξη και καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης και τη διαφύλαξη και ανάπτυξη της πολιτιστικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της περιοχής.

«Προσπαθούμε να βελτιώσουμε κάποια πράγματα, όπως την καθαριότητα, δεν μπορούμε όμως φυσικά να υποκαταστήσουμε τις αρχές», λέει. Τουλάχιστον όμως είναι, χρόνια τώρα, στην ευχάριστη θέση να καμαρώνει για την ευημερία των συγχωριανών του. «Το απολαμβάνω. Τα ζώα βόσκουν 9 μήνες ελεύθερα, στα 1500 μέτρα, εντεταγμένα σε βιολογικά προγράμματα. Οι συγχωριανοί μου αποδείχτηκαν πολύ καλοί επιχειρηματίες και το κρέας της περιοχής είναι φημισμένο. Είμαι αισιόδοξος για την Ανάβρα. Αρκεί ο Δήμος να ρίξει μια ματιά και προς τα εδώ. Περνάμε μια μεγάλη κρίση, ένα μεταβατικό στάδιο. Η περιοχή όμως έχει μέλλον. Και αυτό γιατί έχει εμπεδωθεί σε απολύτως επαγγελματικά πρότυπα η οργανωμένη κτηνοτροφία,

Δίκην επιμύθιου ρωτήσαμε τον κύριο Τσουκαλά αν πιστεύει ότι αυτός ο τόπος θα μπορούσε να δει ποτέ άσπρη μέρα, δεδομένου ότι δεν φαίνεται να έχει διδαχτεί τίποτε από το παράδειγμα της «δικής» του Ανάβρας.

«Εξακολουθώ να καταγγέλλω τη διαφθορά, τους λαδιάρηδες συναδέλφους, τη γραφειοκρατία και όλες τις παθογένειες που μας έφεραν ως εδώ. Αν οι πολιτικοί αρχηγοί δεν μονoιάσουν και δεν καθίσουν σε ένα τραπέζι να τα βρουν, η ιστορία θα επαναλαμβάνεται. Ακόμα και τώρα, με αυτό το υπέρογκο χρέος που έχει η χώρα, υπάρχουν λύσεις. Όλα τα προβλήματα έχουν λύσεις. Και οι ξένοι θα ήταν διαφορετικοί απέναντί μας αν έβλεπαν ότι υπάρχει σύμπνοια. Αλλά εδώ μας νοιάζει μόνο η κουτάλα. Θυμόμαστε τι είπε ο Παπανδρέου για κερδίσει τις εκλογές το 2009 και αργότερα τι έκανε ο Τσίπρας για να ρίξει τον Σαμαρά. Δεν υπάρχει διάθεση συνεννόησης, το προσωπικό συμφέρον παραμένει υπεράνω όλων. Θα σας θυμίσω και μια πρόσφατη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, που νομίζω ότι είναι απολύτως ενδεικτική: “Ο πατέρας μου ζει και αναπνέει για να με δει πρωθυπουργό…”»

menshouse.gr

Η Αλβανία σήμερα δεν διαθέτει πολεμική αεροπορία. Δεν ήταν όμως πάντοτε μια χώρα δίχως μαχητικά αεροπλάνα.

Επί κομμουνισμού είχε σχεδόν 200 πολεμικά αεροσκάφη σοβιετικής και κινέζικης κατασκευής.

Τα νεώτερα, σχεδόν 100 στον αριθμό, ήταν Shenyang J-6, Shenyang J-5 και Chengdu J-7, κινεζικές εκδόσεις των ρωσικών MiG-19, MiG-17 και MiG-21 αντίστοιχα.

Ο στόλος της Αλβανίας μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού είχε πρόβλημα συντήρησης.

Τα αεροπλάνα ήταν ήδη παλιά και δεν βρίσκονταν εύκολα ανταλλακτικά.

Σταδιακά, όσο περνούσαν τα χρόνια, όλο και περισσότερα αποσύρονταν γιατί δεν μπορούσαν να πετάξουν.

Τελικά, το 2004, όσα από αυτά τα σαραβαλάκια διατηρούνταν ακόμα σε υπηρεσία, ιπτάμενα φέρετρα για τους πιλότους, αποσύρθηκαν.

Η Αλβανία από τότε δεν απέκτησε ξανά μαχητικά αεροσκάφη.

Η Αλβανία πουλά τα παλιά της αεροπλάνα

Τα περισσότερα παλιά μαχητικά αποθηκεύτηκαν σε αεροπορικές βάσεις σκαμμένες βαθιά στο εσωτερικό βουνών.

Αυτά τα τούνελ ήταν τα μυστικά αεροδρόμια του τυραννικού καθεστώτος.

Στους κομμουνιστές άρεσε να σκάβουν αεροπορικές βάσεις μέσα σε βουνά, το έκαναν και οι Γιουγκοσλάβοι.

Η είσοδος του τούνελ στην πλαγιά του βουνού όπου έχουν αποθηκευτεί τα παλιά αεροπλάνα.

Οι αεροπορικές βάσεις της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, που έχουν αποθηκευτεί τα παλιά αεροπλάνα, είναι η «Gjadër», γνωστή και ως «Lezhë-Zadrima» και η «Kuçovë» (Κουτσόβα).

Το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) επισκέφθηκε την πρώτη βάση και εντυπωσιάστηκε από την ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα που βρήκε.

Στοές σκαμμένες σε πλαγιές βουνών, γεμάτες παλιά σοβιετικά και κινεζικά αεροσκάφη.

Όπως γράφει ο δημοσιογράφος του AFP, τρεις δεκαετίες μετά την πτώση του κομμουνισμού, οι αλβανικές Αρχές ακόμα προσπαθούν να πουλήσουν τα σοβιετικής και κινεζικής κατασκευής αεροσκάφη.

Ανώτατος Αλβανός αξιωματικός που μίλησε στο AFP είπε ότι η χώρα προσπαθεί να εναρμονιστεί με τα ΝΑΤΟϊκά στάνταρ.

Αυτό είναι το «νέο κεφάλαιο» που άνοιξε η χώρα μετά το 2009, όταν εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ.

Σε ό,τι αφορά τα παλιά MiG, «εκτός από τη νοσταλγία, (για την οποία) θα κρατήσουμε μερικά στα μουσεία μας… τα υπόλοιπα θα αντιμετωπιστούν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία για πώληση ή άλλη χρήση».

Ποιοι ενδιαφέρονται να αγοράσουν

Στο στρατιωτικό αεροδρόμιο «Gjader», κάποτε μυστική βάση, έχει σκαφτεί στοά βάθους 600 μέτρων μέσα στο βουνό.

Εκεί είναι αποθηκευμένα δεκάδες παλιά αεροπλάνα.

Ήδη μουσεία από ξένες χώρες και συλλέκτες έχουν εκφράσει την επιθυμία τους να αγοράσουν μερικά από αυτά.

Από το 2016, όταν για πρώτη φορά η Αλβανία συζήτησε να τα πωλήσει, έχουν εκφράσει ενδιαφέρον το Μουσείο Αεροπορίας και Διαστήματος στη Γαλλία και μια Σχολή στη Γερμανία.

Ωστόσο, ακόμα δεν έχουν πωληθεί αεροσκάφη, λόγω γραφειοκρατίας.

Ενδιαφέρον έχουν εκφράσει και ιδιώτες, όπως ο Γάλλος επιχειρηματίας Ροσέ, που ζει στην Αλβανία, που θέλει ένα αεροπλάνο για να στολίσει τον κήπο του.

Το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων αναφέρεται και στο στρατιωτικό αεροδρόμιο στην Κουτσόβα, το οποίο θα μετατραπεί σε ΝΑΤΟϊκή βάση, την πρώτη στην Αλβανία.

Η Κουτσόβα, γνωστή κάποτε ως «Πόλη του Στάλιν», αποτέλεσε σύμβολο της φιλίας μεταξύ Αλβανίας και Σοβιετικής Ένωσης.

Όπως έγινε γνωστό τον Αύγουστο του 2018, η πρώτη ΝΑΤΟϊκή βάση στην Αλβανία θα γίνει στην Κουτσόβα.

Πρόκειται για μια αεροπορική βάση για την οποία ο Έντι Ράμα ανέφερε πέρσι το καλοκαίρι ότι το ΝΑΤΟ ότι έχει πρόθεση να επενδύσει σε αυτήν πάνω από 50 εκατομμύρια ευρώ, μόνο για την πρώτη φάση του έργου.

Φως στο μυστηριώδη θάνατο εννέα φοιτητών πριν από έξι δεκαετίες στα Ουράλια όρη, έναν θάνατο που έχει αποδοθεί μεταξύ άλλων σε εξωγήινες δυνάμεις, επιχειρεί να δώσει μια νέα έρευνα στη Ρωσία.

Εισαγγελείς ερευνούν το περίεργο Συμβάν στο Πέρασμα Ντιάτλοφ, όπου με τον υδράργυρο στους -30 βαθμούς Κελσίου βρέθηκαν τα σχεδόν γυμνά πτώματα των μελών της ομάδας, μεταξύ των οποίων και μιας γυναίκας που της είχαν αφαιρεθεί η γλώσσα και τα μάτια, περίπου ενάμιση χιλιόμετρο μακριά από την κατεστραμμένη σκηνή τους.

Mέλη της αποστολής αγκαλιάζονται πριν ξεκινήσουν για τα Ουράλια (Φωτογραφία: Wikimedia Commons)

Τα θύματα -δύο γυναίκες κι επτά άνδρες- πέθαναν υπό ανεξιχνίαστες συνθήκες στο σημείο μετά την αναχώρησή τους στα τέλη του Ιανουαρίου του 1959 για μια αποστολή περίπου 300 χλμ. στα Ουράλια. Επίσημη εξήγηση δεν δόθηκε ποτέ για το θάνατό τους, που αποδόθηκε σύμφωνα με τις νεκροψίες σε μια «άγνωστη πανίσχυρη δύναμη», τερματίζοντας έτσι την αρχική έρευνα.

Ομάδες διασωστών που είχαν σταλεί για να εντοπίσουν τα ίχνη των αγνοούμενων ορειβατών, βρήκαν τη σκηνή τους κλειστή από μπροστά, αλλά σκισμένη από μέσα στο πίσω μέρος, προφανώς σε μια απέλπιδα προσπάθειας απόδρασης. Συνεχίζοντας την έρευνα εντόπισαν σε απόσταση περίπου ενάμισι χιλιομέτρου τις σορούς δύο ανδρών, που φορούσαν μόνον τα εσώρουχά τους, στη ρίζα ενός πεύκου. Όλα έδειχναν ότι κάποιος εξ’ αυτών - ή και οι δύο- είχε προσπαθήσει να σκαρφαλώσει στο δέντρο καθώς βρέθηκαν σπασμένα κλαδιά πέντε μέτρα ψηλότερα.

Άλλα τρία πτώματα βρέθηκαν να κείτονται στο χιόνι μεταξύ του πεύκου και του αντίσκηνου. Αλλά χρειάστηκαν άλλοι δύο μήνες ερευνών για να εντοπιστούν οι σοροί των υπόλοιπων τεσσάρων αγνοουμένων – που φορούσαν κι αυτοί λιγοστά ρούχα- σε μια χαράδρα περίπου 75 μακριά από το πεύκο.

Και τα εννέα μέλη της ομάδας ήταν έμπειροι σκιέρ και ορειβάτες. Το Συμβάν στο Πέρασμα Ντιάτλοφ, πήρε το όνομά του από τον αρχηγό της αποστολής, Ιγκόρ Ντιάτλοφ, ηλικίας 23 ετών.

Η νέα έρευνα

H αρχική έρευνα είχε κλείσει χωρίς να αφήσει υπονοούμενα για κάτι ύποπτο

Συνολικά 75 θεωρίες έχουν διατυπωθεί μέχρι σήμερα για τα αίτια και τις συνθήκες θανάτου των εννέα ορειβατών, μεταξύ των οποίων ότι δέχθηκαν επίθεση από δραπέτες φυλακών, ή ένα Γέτι.

Οριστική απάντηση στα βασανιστικά ερωτήματα θα επιχειρήσει πλέον να δώσει η νέα έρευνα καθώς ξανάνοιξε ο φάκελος της υπόθεσης. «Οι συγγενείς, τα ΜΜΕ και η κοινή γνώμη εξακολουθούν να ζητούν να λάμψει επιτέλους η αλήθεια και δεν κρύβουν τις υποψίες τους για κάποια συγκάλυψη», είπε ο εκπρόσωπος του γραφείου της ρωσικής Γενικής Εισαγγελίας Αλεξάντερ Κουρενόι.

Έτσι υπάλληλοι του εισαγγελικού γραφείου της περιοχής Σβέρντλοβσκ θα μεταβούν τον Μάρτιο στο σημείο μαζί με ειδικούς γεωλόγους και υπαλλήλους του υπουργείου Εκτάκτων Περιστατικών σε αναζήτηση νέων στοιχείων.

Τι είχε συμβεί;

Mέλη της ομάδας στη διάρκεια της αποστολής

Σύμφωνα με τον συγγραφέα του βιβλίο «Το Όρος Των Νεκρών. Το Συμβάν στο Πέρασμα Ντιάτλοφ», Κιθ Μακ Κλόσκι τον Ιανουάριο του 1959 «δέκα έμπειροι νεαροί σκιέρ ξεκίνησαν για ένα ταξίδι στο όρος Οτόρτεν στη βόρεια Ρωσία. Στην τοπική διάλεκτο Μάνσι “Οτόρτεν” σημαίνει: “μην πας εκεί”.

Προφανώς ένα από τα μέλη της ομάδας αρρώστησε και γύρισε πίσω. Οι υπόλοιποι εννιά, ηλικίας από 20-30 ετών, χάθηκαν και κατέληξαν στην πλαγιά ενός άλλου βουνού, του Κόλατ Σιάκλ, που σημαίνει «Όρος των Νεκρών».

Όπως λέει ο Μακ Κλόσκι «τη νύχτα της 1ης Φεβρουαρίου κάτι ή κάποιος προκάλεσε τέτοιο τρόμο στους πεζοπόρους σκιέρ, που χρησιμοποίησαν τα μαχαίρια τους για να σκίσουν τη σκηνή και να φύγουν αντί να χρησιμοποιήσουν την είσοδό της. Όταν δεν γύρισαν, εστάλησαν διασώστες και οι σοροί τους βρέθηκαν χωρίς εξωτερικά σημάδια, αλλά κάποια με μεγάλα εσωτερικά τραύματα».

Αιτίες θανάτου

Ο αρχηγός της αποστολής των ορειβατών, Ιγκόρ Ντιάτλοφ

Ορισμένα από τα μέλη της ομάδας έφεραν κατάγματα και σοβαρά εσωτερικά τραύματα, αλλά εκείνο που ήλθε να περιπλέξει ακόμη περισσότερο την υπόθεση είναι ότι βρέθηκαν υψηλότερα του φυσιολογικού επίπεδα ραδιενέργειας σε κάποια από τα ρούχα τους.

Η αρχική έρευνα είχε δείξει ότι οι φοιτητές, αφού έσκισαν από μέσα το αντίσκηνό τους, διέφυγαν ξυπόλητοι πάνω στο χιόνι κι ενώ το θερμόμετρο έδειχνε -30. Ίχνη πάλης δεν βρέθηκαν στα πτώματά τους, αλλά ένα θύμα έφερε κάταγμα στο κρανίο, άλλα δύο είχαν σπασμένα πλευρά, ενώ από ένα άλλο μέλος της ομάδας, την 20χρονη Λιουντμίλα Ντουμπινίνα, έλειπαν η γλώσσα και τα και τα μάτια. Γιατρός που τους εξέτασε συμπέρανε ότι ο θάνατός τους επήλθε από την άσκηση πίεσης ισοδύναμης με εκείνη από μετωπική σύγκρουση με αυτοκίνητο, ή από το ωστικό κύμα κάποιας έκρηξης. Ένα από τα θύματα φορούσε δύο καπέλα, αλλά όχι παπούτσια και σύμφωνα με τους ιατροδικαστές όλα τους πέθαναν από υποθερμία.

Οι θεωρίες συνωμοσίας

Αλλά τι ή ποιος προκάλεσε τέτοιο πανικό στους εννιά νεαρούς, ώστε να σκίσουν τη σκηνή τους και να τρέξουν μισόγυμνοι, ξυπόλητοι, στο χιόνι; Πώς εξηγούνται τα τραύματά τους; Ποιος έβγαλε τη γλώσσα και τα μάτια της 20χρονης φοιτήτριας;

Ο άνθρωπος που είχε αναλάβει αρχικά τη διερεύνηση της υπόθεσης, ο Λεβ Ιβάνοφ, είχε πει ότι κάποια «άγνωστη πανίσχυρη δύναμη» ευθυνόταν για τους θανάτους, αλλά σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους είχε πει σε γνωστούς του ότι κατά τη γνώμη του μάλλον κάποιοι εξωγήινοι τους σκότωσαν. Άλλωστε την μοιραία εκείνη νύχτα άλλοι ορειβάτες που βρίσκονταν περίπου 50 χιλιόμετρα νοτιότερα ανέφεραν ότι είδαν πορτοκαλί φώτα στον ουρανό, κάτι που κατέγραψε και η μετεωρολογική υπηρεσία, αλλά και ο στρατός.

Μια άλλη από τις 75 θεωρίες για το ανεξήγητο μυστήριο υποστηρίζει ότι κάποιος πύραυλος, που έχασε το στόχο του, έπεσε πάνω τους, ή ένα μαχητικό πέταξε πολύ χαμηλά, κοντά στη σκηνή τους και τους τρομοκράτησε.

Ή μήπως οι θάνατοι -στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου- συνδέονται με κάποιο υπερηχητικό όπλο;

Για τον συγγραφέα του «Όρους των Νεκρών» Ντόνι Έιχαρ, κάποιος υπόηχος από τους ανέμους που ούρλιαζαν στην περιοχή πανικόβαλε τα μέλη της ομάδας ωθώντας τα να φύγουν άρον-άρον από τον καταυλισμό τους.

Άλλες θεωρίες υποστηρίζουν ότι οι φοιτητές δέχθηκαν επίθεση από φυγάδες εγκληματίες, ή αυτόχθονες Μάνσι, ή ότι τους παρέσυρε κάποια χιονοστιβάδα.

Ο τάφος των εννέα ορειβατών στο Γεκατερίνμπουργκ (Φωτογραφία: Wikipedia)

Το 2000 δημιουργήθηκε μια ομάδα διερεύνησης του Συμβάντος στο Πέρασμα Ντιάτλοφ, το Dyatlov Group Memory Fund, που αναζητεί αυτόπτες μάρτυρες «οι οποίοι ίσως κράτησαν κλειστά τα στόματά τους» όλα αυτά τα χρόνια, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Tass.

Στη νέα έρευνα, όπως διευκρίνισε ο εκπρόσωπος του γραφείου της ρωσικής Γενικής Εισαγγελίας, θα χρησιμοποιηθούν σύγχρονες ιατροδικαστικές μέθοδοι με τη βοήθεια προηγμένης τεχνολογίας για την επανεξέταση των στοιχείων, περιλαμβανομένης της ραδιενέργειας που εντοπίστηκε στα ρούχα των θυμάτων, ενώ δεν αποκλείεται και η εκταφή τους εφόσον χρειαστεί.

(του αείμνηστου Ζάχου Ξηροτύρη)

Η Μαγεία έχει βαθιές τις ρίζες στη μυ­θολογία και την παράδοση, τόσο που έ­γινε πίστη και βίωμα στο υποσυνείδητο του λαού μας. Άλλοι τις μάγισσες, τις ιέ­ρειες της Μαγείας, τις θεωρούν δαιμονι­σμένα πλάσματα και άλλοι σαν πλάσμα­τα προικισμένα με σοφία και γνώση.
Η νύχτα έχει να κάμει στα μάγια, η Θεά νύχτα ξέρει να λύνει και να δένει ό­λων των ειδών τα μάγια και οι μάγισσες, αστροφεγγιά, γυαλί καθαρογυάλι ανα­ζητούν να είναι ο ουρανός, όταν ρίχνουν ή λύνουν τα μάγια. Τότε είναι αλάθευτα, γιατί κουβεντιάζουν και με τ’ αστέρια. Η ημέρα είναι για μικρομάγια, όπως και οι σκοτεινές νύχτες για σκοτεινά και αδιάλυτα μάγια.
Μάγισσα σαν τη Μήδεια την κόρη του Βασιλιά Αιήτη, άλλη δεν πέρασε. Και για να κάνει το φίλτρο της νεότητας για τον πεθερό της Αίσωνα, νύχτα μεσάνυχτα ξεκίνησε «περιβεβλημένη απολελυμένην αισθητά και κόμην περικεχυμένην εις τους ώμους...».
Αυτά και άλλα μας λέει ο Λατίνος ποι­ητής Οβίδιος. Και να πως κουβέντιασε και τι είπε στη νύχτα η μάγισσα Μήδεια: «Νύχτα συ που κρύβεις όλα τα μυστήρια και σεις δαίμονες των δασών και της νύ­χτας, ελάτε να με βοηθήσετε, έχω ανά­γκη από το φίλτρο εκείνο που ξανανιώ­νει τη ζωή των θνητών και διώχνει μακριά τα γηρατειά». Ζητάει τη συνδρομή των δαιμόνων η μάγισσα, γιατί και κείνοι είναι «νυκτηπλανή» πλάσματα. Για τη διαβόητη αυτή μάγισσα θα πούμε πολ­λά παρακάτω. Νέστορες της μαγείας εί­ναι συνήθως γυναίκες, οι άντρες πιο πο­λύ ασχολούνται με τη Μαντεία.

Γριά «από το Έγριπο αλλοτινή βυζάστρα, μάϊσσοπον κατέβαζε τον ουρανό με τ’ άστρα» ήταν η μάγισσα που έδωκε στον Ερωτόκριτο το μαγικό νερό και πλύθηκε, ομόρφηνε και ξανάνιωσε ο Ερωτόκριτος κι έγινε τέτοιος, που ήταν «χάρος το σπαθί του και θάνατος η χέρα του», πολέμησε, νίκησε και έκαμε ύστερα την Αρετούσα γυναίκα του. Φοβερά και τρομερά πράγματα κατορθώνουν οι μά­γισσες τις νύχτες με τη δαιμονική βοή­θεια. Άρμα φτερωτό που το ‘σερναν Δρά­κοντες της έστειλαν της Μήδειας οι δαί­μονες «εφ’ ου παρευθύς επέβη και τους κεχαλινωμένους των Δρακόντων αυχέ­νας εθώπευε και δια των χειρών τας ε­λαφρός ηνίας εσάλευε...» και έφθασε στα Οιταία όρη, για να μαζέψει τα μαγικά βό­τανα που ήθελε.
  Κάθε τόπος έχει και τις μάγισσες του και αν η γριά μάγισσα από τον Έγριπο, έκαμε τόσα και τόσα για τον Ερωτόκρι­το, η Υπάτη υπήρξε το πιο φημισμένο μαγικό κέντρο με την Αγαονίκη και Μυ­κάλη που μπορούσαν να κατεβάσουν τ’ άστρα και τη Σελήνη  κατά βούληση.

Μας το λέει ο Ρωμαίος ποιητής Απονήλιος και ο Λουκιανός, ο οποίος επισκέ­φθηκε στην Υπάτη τις πιο γνωστές μά­γισσες, την Αγαονίκη και τη Μυκάλη να διαπιστώσει, πως κατόρθωσαν να μετα­μορφώνουν τον Λούκιο σε όνο. Και να πως έγινε (Λουκιανού-Λούκιος ή όνος σελ. 91 «η δε το δωμάτιον υπανοίξασα κομίζει την πυξίδα, εγώ δε σπεύδων ήδη, αποδύσας χρέω εμαυτόν όλον και όρνις μεν ου γίνομαι ο δυστυχής, αλλά μοι ου­ρά όπισθεν εξήλθε και οι δάκτυλοι πά­ντες ώχοντο κ.λπ.».
Η Αγαονίκη μάλιστα που ήταν και φο­βερή αστρομάντισσα, εφημίζετο ότι μπορούσε να μετακινεί τη Σελήνη με τ’ άστρα, ανά πάσα στιγμή της νύχτας και κατά βούληση, πότε στα Ουράνια και πότε να την κατεβάζει στα επίγεια.
Ένα τέτοιας φήμης μαγικό κέντρο ό­πως της Υπάτης, δε μπορούσε να μην α­φήσει πίσω τους μαγικούς διαδόχους και σαν τέτοια μια από τις σύγχρονες μά­γισσες της Υπάτης, ήταν και η Λυούσα που το όνομα της υποδηλοί, ότι λύνει τα μάγια. Λυούσα Αρμάγου ήταν τ’ όνομα της. Ναός της Μαγείας, ήταν ο ίδιος ε­κείνος που λιτάνευσε η Αγανίκη και η Μυκάλη και ήταν η γνωστή Ανεμότρυπα, εκεί κοντά στον Ξεριά. Λένε πως και τώρα άμα βάλεις τ’ αυτί σου στην τρύ­πα ακούεται μια βαθιά βουή και φαίνο­νται και οι πέτρινες λεκάνες που χρησί­μευαν για μαγικές εργασίες, σαν τα γου­διά που είχαν οι παλιοί φαρμακοτρί­φτες. Στο μαγικό αυτό βράχο με τη χα­ρακτηριστική του σχισμή μακριά από βέβηλα μάτια, γινόταν οι μαγικές τελετές τις νύχτες, το σπίτι της Λυούσας ήταν για τα μικρομάγια και τα μάγια της ημέρας. Μαθητές του Σχολαρχείου πριν από ε­φτά περίπου δεκαετηρίδες φλεγόμενοι από περιέργεια για τον Άντρον αυτό των Νυμφών και Μαγισσών και κατακυ­ριευμένοι από κάποιον αόρατο φόβο, είμασταν συχνοί επισκέπτες της Ανεμότρυπας.
Και όχι μόνο Μάγισσες, αλλά και Νε­ράιδες κατέφευγαν εκεί και ο μύθος και ο θρύλος λέει ότι επικοινωνούσαν υπο­γείως, με τη Λουτρόπολη Υπάτης, όπου έπαιρναν το λουτρό τους και διατηρού­σαν αμέριστη τη Νεραϊδική ομορφιά τους. Ο ασύνορος μύθος μας λέει ότι και η Αφροδίτη πλύνονταν στα Λουτρά αυ­τά.

Νύχτες λοιπόν ολοφέγγαρες περνούσε στην Ανεμότρυπα η Λυούσα, όταν ήθελε να προετοιμάσει τα μαγικά φίλτρα να μαγέψει ή να λύσει τα μεγάλα μάγια. Εί­χε πάρει κι αυτή τη φήμη της Αγανίκης, ότι μπορούσε να κατεβάζει και το φεγγά­ρι και ήθελε και τη συνεργασία των ά­στρων.
Δεν τη γνώρισα τη Λυούσα, αλλά ά­κουσα από γερόντισσες ότι αυτή του Μαλαχαβίου από την Καστριώτισσα κα­τέβασαν το φεγγάρι στον Ξεριά της υπά­της και το ανέβασαν πάλι.
Μια φορά μόνο δε μπόρεσε να λύσει τα μάγια για ένα όμορφο παλληκάρι α­πό το Καρπενήσι ή από το Δομοκό. Αν­θυπολοχαγό τον θέλει ή φήμη και έτσι το άκουσα και γω από ένα γέρο ξωμάχο. Και όπως ξέρουμε, οι ξωμάχοι ξέρουν πολλά για μάγισσες για Νεράιδες και άλ­λα της νύχτας δαιμονικά και φαντάσμα­τα.
Η ομορφιά του νέου αυτού δεν είχε έ­τερο, τον λιμπίστηκε η Λυούσα και έ­βαλε τα δυνατά της να τον ξεμαγέψει. Δεν το κατώρθωσε όμως γιατί τα μά­για είχαν γίνει γραπτά και τον είχε μνημονέψει παπάς σε Συλείτουργο ζωντανόν ακόμα για πεθαμένον.
Το μάγι αυτό είναι το μόνο που δε λύ­νεται και ο γραμμένος και διαβασμένος από παπά, είναι σίγουρα και γρήγορα πεθαμένος. Απελπισμένη τον έστειλε στην Καστριώτισσα στην άλλη περίφημη μάγισσα και συνεργάτιδα της τη Μαλα­χαβίου με τόνομα.
Τρεις νύχτες ολοφέγγαρες ξόρκιζε και ξεμάγευε η Μαλαχαβιού και άλλες τρεις σκοτεινές να λύσει το μαγικό σκοτάδι, μα γιατρειά δεν έβλεπε στο παλληκάρι και τη ζωή του την έβλεπε το πολύ σε τρία σύντομα τέρμενα.

Και όταν απελπίστηκε «πάρτε τον, εί­ναι γραμμένο στου χάρου τα κατάστιχα με τους αποθαμένους και γιατριά δεν έ­χει». Όμως τον ξεπροβόδισε από το χωριό σιγά τραγουδώντας το λυπητερό τραγούδι «Αρχοντονιός ψυχορραγεί, ομορφιονός πεθαίνει, ανάψτε κόκκινα κε­ριά και πράσινες λαμπάδες». Ζωή δεν είχε κατά τη γνωμάτευση της Λυούσας και τη σύμφωνη διαπίστωση της Μαλαχαβιούς. Το παιδί θα πέθαινε και πέθανε μέσα στα τρία τέρμενα, σε τρεις μέρες στο δρόμο χωρίς να φτάσει στο σπίτι του.
Αλλά αξίζει εδώ να δούμε τα μάγια της διαβόητης Μήδειας, που έφτασε να κά­νει μάγια που κατανίκησαν τα γηρατειά ξανάνιωσαν τον άνθρωπο, όπως έγινε για τον Αίσονα με το περίφημο φίλτρο της νεότητας.

Όλοι ξέρομε από το μύθο ότι ο Ιάσο­νας νίκησε το Βασιλιά Αιήτη στους βα­ρείς όρους που του έβαλε, έκανε πραγματικό άθλο, αλλά μόνο με τη βοήθεια της Μήδειας, που και αυτή του έθεσε ό­ρο να την παντρευτεί. Δέχτηκε ο Ιάσο­νας και τον όρο της Μήδειας νίκησε και πήρε το χρυσόμαλλο δέρας, μα πήρε γυναίκα του αυτή την Μήδεια την Τάταρη εκείνη μάγισσα και την έφερε στην Iωλκό σαν χρεώστης της ζωής του σ’ αυ­τήν και σαν εύρημα για τους Θεσσα­λούς. Οι Θεσσαλοί όμως γρήγορα κατά­λαβαν πολλά και κατάλαβαν, ότι είναι δαίμονας και όχι άνθρωπος. Είδαν με τα μάτια τους τις δαιμονικές συνέργειες που είχε και κατόρθωνε να εμποδίζει ή να αλλάζει την τροχιά των άστρων. Εί­δαν τη δυνατότητα που είχε να κάνει τις γυναίκες να μη γεννούν παιδιά, αλλά σκυρωτούς και φίδια. Είδαν ότι μπορού­σε με τα μαγικά της να θανατώνει αν­θρώπους αθέατους και από μακρινές α­ποστάσεις, με όπλο τα μάγια της «και γαρ βλέμμα και αναπνοήν αυτής δεχόμε­νους τήκεσθαι και νοσείν». Φορούσε μαύ­ρα τη νύχτα για να μαζεύει φαρμακερά βότανα και όταν ξερίζωνε το φοβερότε­ρο βότανο το λεγόμενο «προμηθείο» τα χώματα εσείονταν σαν να χόρευαν. Την είδαν να σφάζει αρνιά για να τους πιει μια σταλαματιά μόνο, την τελευταία σταλαματιά. Έκανε τα πάντα να την υπακούουν, ακόμα και σε κείνα τα τρο­μερά κοράκια που έφερναν αιωνόβια γρουσουζιά, γρουσουζιά εκατόν χρόνων σε όποιον τολμούσε να τα αντικρύσει και κείνα τα πειθαρχούσε.
Και αξίζει ακόμα όπως θα δούμε με τι τρόπο πήγαινε νύχτα στα Οιταία όρη να μαζεύει βότανα, όχι βέβαια θεραπευτικά «Νούσων φύσις ιατήρ», αλλά μαγικά, που ήταν γεμάτα με πλούσια σε μαγικά βότανα. Εκεί φύτρωνε και ο ελλέβορος που έκανε χρήση ο μυθικός ημίθεος Η­ρακλής. Εκεί και το θανατηφόρο βότανο, υγρό που ράντισε η γυναίκα του Ηρα­κλή τον χιτώνα του Ηρακλή. Εκεί και το φίλτρο της «Πανχρήστου Πειθούς» που συμβούλεψε τη γυναίκα του Ηρα­κλή ο Νέσσας να μαζέψει το αίμα του Νέσσου πριν ξεψυχήσει ύστερα από το τόξεμα που του έκανε ο Ηρακλής σ’ αυ­τόν είδε να θέλει στη μέση το ποτάμι Εύ­ηνος να τη βιάσει, της έδωκε τη συνταγή πως θα κάνει το φίλτρο της «Πανχρή­στου πειθούς» και ο Ηρακλής θα ξεχάσει την Ιόλη που αγάπησε και θα γυρίσει πίσω στη Δηιάνειρα.

Αλλά ας δούμε τώρα πως έφκιαξε το μαγικό φίλτρο της νεότητας και ξανάνι­ωσε τον πεθερό της Αίσωνα. Και δυστυ­χώς δεν αφήκε τη συνταγή και ούτε ποιους δαίμονες είχε συνεργάτες ξέρου­με, να πάει καμιά σύγχρονη μάγισσα να τους αναζητήσει, μήπως και λυθεί αυτό το άλυτο ανθρώπινο αίτημα «νάταν τα νιάτα δύο φορές». Ο πατέρας του Ιάσωνα ο Αίσωνας σαν έμαθε με τι μαγικό τρόπο έκανε τον Ιάσωνα να νικήσει και να πάρει το μυθικό εκείνο χρυσόμαλλο δέρας, σκέφθηκε πονηρά, ότι αυτή που ξέρει τόσα πολλά σίγουρα θα ξέρει και κανένα μαγικό να τον κάνει κι αυτόν πάλι νέο και παλληκάρι και της το πρότεινε.
Η φοβερή μάγισσα που όλα τα ‘ξερε, δεν του έφερε αντίρρηση και δεν άργη­σε να τον ξανανιώσει. Το πως τον ξανά­νιωσε; εύκολο και να πως. Την περιγρα­φή δεν την κάνομε ημείς, την κάνει ο Λατίνος ποιητής Οβίδιος. Ήταν νύχτα πανσέληνος μας λέει, ό­που η Μήδεια βγαίνει από το παλάτι της, «παρεβεβλημένη - απολελυμένη εσθήτα, γυμνήν του πόδας, γυμνήν την κόμην περικεχυμένην εις του ώμους...».
Άπαξ να χάνεται, χάνεται μέσα στην νύχτα και φθάνει στην όχθη του ποτα­μού Άναυρου. Σκύβει τρεις φορές και βρέχει το κεφάλι της με νερό του ποτα­μού, ύστερα γονατίζει και σηκώνει τα χέ­ρια προς τον ουρανό και παρακαλεί τη νύχτα που δένει και λύνει τα μάγια κι ακούγεται η φωνή της «νύχτα συ που κρύ­βεις όλα τα μυστήρια και δίνεις στους μάλλον τα δυνατά σου βότανα και σεις δαί­μονες των δασών και της νύχτας, ελάτε να με βοηθήσετε, έχω ανάγκη από το φίλτρο εκείνο που ξανανιώνει τη ζωή των θνητών και διώχνει μακριά τα γηρα­τειά».
   Και τότε δια μιας σίγησε η φύση όλη και αίφνης κατεβαίνει από τα ύψη άρμα φτερωτό που το έσερναν Δράκοντες. «Εφού παρευθύς επέβη και τους κεχαλινωμένους των Δρακόντων αυχένας εθώπευε και δια των χειρών τας ελαφράς η νιας εσάλευε..». Καβαλάει έπειτα και ξεπεζεύει στις «Οιταίες χώρες» και εκεί εννιά ολάκερες μέρες μαζεύει βοτάνια μαγικό από τις όχθες του Αριδανού, του Σπερχειού, του Πηνειού, του Ενιπέα, από λίμνες, από βουνά και κάμπους.

Σφάζει ύστερα μαύρο πρόβατο και το αίμα του το βάζει σε χάλκινο δοχείο, ρί­χνει μέσα και άλλα μαγικά πολλά, ως και άμμο από ωκεανό, πήρε και σπλάχνα λύκου τ’ ανακάτεψε με τα βοτάνια και έκαμε το μαγικό φίλτρο της νεότητας και μ’  αυτό έγινε νέος ο Αίσωνας, αφού του είχε κό­ψει πρώτα το λαιμό και ύστερα έχυσε στις αρτηρίες υγρό από το μαγικό φίλ­τρο και αμέσως ζωντάνεψε ένας νέος και ωραίος Αίσωνας.
Επιρρεπής και μουρντάρης όπως ήταν στα νιάτα του ο Αίσωνας, θαμπωμένος από την ομορφιά της Μάγισσας Μή­δειας, δεν άργησε να της επιτεθεί με ά­σεμνους τρόπους και ανεπίτρεπτους σκοπούς. Και θα πραγματοποιούταν η επιθυμία του αν δεν παρενέβαιναν οι παρευρισκόμενοι. Αν όμως γλύτωσε από τη ντροπή του Αίσωνα, η Μήδεια μια τρομερή μάγισσα μια αλύγιστη ψυχή, ωραιότατη στη μορφή, μελαχρινή με κλειστά φρύδια σμιχτά, μια γυναίκα από κείνες που μπορούν να κάνουν ότι δε βά­νει νους ανθρώπου, τυφλωμένη από το πά­θος έπνιξε τα παιδιά της και δηλητηρίασε τη Γλαύκη που αγάπησε ο Ιάσωνας, ένα πά­θος που την αποθανάτισε ως παιδοκτό­νο και η κακή της μνήμη διαιωνίζεται και θα διαιωνίζεται το έγκλημα της όσο υπάρχουν άνθρωποι στη ζωή.

Πηγή: «ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ», 1994

Νεράιδες, μάγισσες, αστρομάντισσες και φαρμακίδες της Υπάτης

Οι γιαγιάδες από τη Θεσσαλία πάντα έλεγαν ωραία παραμύθια. Οι ήρωες δεν ήταν μόνο θεριά και δαίμονες, ατρόμητα παλικάρια και ξακουστοί άρχοντες, αλλά και όμορφες μαγεμένες πριγκίπισσες που πλανεύτρες μάγισσες τούς έδωσαν να πιουν φαρμάκι, βότανο που έβγαινε σε κακοτράχαλα περάσματα. Κάπου στην Καταβόθρα τη σημερινή Οίτη, τα Βαρδούσια και τη Νεραϊδοσπηλιά στη Βάργιανη. Εκεί συνωστίζονταν μάγισσες και νεράιδες. Ομως πόσοι αλήθεια γνωρίζουν ότι οι πιο διάσημες απ’ αυτές ήταν εκείνες της Υπάτης;

Ηταν πριν από λίγες ημέρες που ο διευθυντής του Νομισματικού και Επιγραφικού Μουσείου, ο δρ Γεώργιος Κακαβάς, καλεσμένος του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, μάγεψε το ακροατήριο μιλώντας για τις αστρομάντισσες και τις φαρμακίδες της Υπάτης, τους θρύλους για την καστροπολιτεία της μαγείας, εκεί όπου η πλανεύτρα φύση αντάμωνε με τους μύθους, την παράδοση, την ιστορία, τους ημίθεους, με στοιχειά και πανούργες μάγισσες που γοήτευαν ή σκόρπιζαν συμφορές. Ακόμη ότι στην αρχαιότητα η Θεσσαλία φημιζόταν για τις πανίσχυρες μάγισσες και για τ’ άλογά της.

Στην ιεροτελεστία της μαγείας πρώτη και καλύτερη σέρνει τον χορό η μυθική σχεδόν Αγλαονίκη η Ηγήτορος, μάγισσα του 5ου π.Χ. αιώνα από τη Θεσσαλία, διάσημη για την ικανότητά της να προβλέπει τις εκλείψεις του Ηλιου με ακρίβεια ώρας, όπως ακριβώς συνέβαινε με τον περίπου σύγχρονό της Θαλή τον Μιλήσιο, ξεκίνησε τη διάλεξή του ο κ. Κακαβάς. «Η Αγλαονίκη, αναφερόμενη από τον Πλούταρχο και ως Αγανίκη, υπήρξε η πρώτη χρονολογικά γυναίκα αστρονόμος της αρχαίας Ελλάδας. Η ίδια, κατά την παράδοση, ισχυριζόταν ότι κατέβαζε από τον ουρανό ακόμη και τη Σελήνη, μία φράση που, σύμφωνα με σχόλιο του Απολλόδωρου από τη Ρόδο (Δ΄ 59), σχετίζεται με την πρόβλεψη, επίσης με ακρίβεια ώρας, των εκλείψεων της Σελήνης».

Η θεά της αστρομαντείας, η θρυλική Μυκάλη, μπορούσε να ανεβοκατεβάσει το φεγγάρι. Πώς έκριναν την άξια μάγισσα τότε; «Οταν αυτή επρόκειτο να εκτελέσει κάποια σπουδαία τελετουργία, στρεφόταν προς το φεγγάρι, το ρωτούσε και το ανάγκαζε ν’ αποκριθεί. Το κατέβαζε από τον ουρανό με τη βία, το ίππευε και το ποδοπατούσε, το βασάνιζε μέχρις ότου να της πει όλα όσα ήθελε αυτή να μάθει. Τη θεά Nύχτα είχαν για σύμμαχό τους γι’ αυτό αναζητούσαν αστροφεγγιά, γυαλί καθαρογυάλι να ’ναι ο ουρανός, όταν έριχναν ή έλυναν τα μάγια».

Ο διευθυντής του Νομισματικού Μουσείου θύμισε τη φράση «πάρε άλογο από τη Θεσσαλία και γυναίκα από τη Σπάρτη». Και συμπλήρωσε πως «ο Ηλιόδωρος, στο Β΄ βιβλίο των Αιθιοπικών του, αναφέρει σχετικά “...τα άλογά τους ήταν όλα από τη Θεσσαλία κι είχαν την ατίθαση περηφάνια που χαρακτηρίζει τα άτια των θεσσαλικών πεδιάδων”. Μετά τον 1ο μ.Χ. αιώνα, οι Θετταλίδες μάγισσες, που είχαν ως προστάτιδά τους την τρισυπόστατη θεά Εκάτη, και κυρίως οι φαρμακίδες ή φαρμακεύτρες της Υπάτης, έφτασαν στο απόγειο της δόξας τους. Τη δύναμή τους όφειλαν στην άριστη γνώση των φυτών της Οίτης και ιδιαίτερα των τοξικών-φαρμακευτικών, που, ανάλογα με τη χρήση, γίνονταν φάρμακα ή φαρμάκια, από εκεί και η ονομασία τους, φαρμακίδες».

Για τα μάγια χρησιμοποιούσαν βότανα φάρμακα, που μάζευαν στην Οίτη. Ο Θεόφραστος, ο Πλίνιος και ο Στράβων καταγράφουν πως οι μάγισσες-φαρμακίδες χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία των ασθενών το τοξικό φυτό «ελλέβορος», γνωστό στον Ιπποκράτη, το οποίο φυτρώνει στους πρόποδες του Παρνασσού και της Οίτης και λειτουργεί ως φυσικό καταπραϋντικό, όπως η βαλεριάνα και η μπελαντόνα.

«Μια παραστατική εικόνα της θρησκευτικής-μαγικής σύγχυσης που επικρατούσε τον 1ο μ.Χ. αιώνα δίνει ο Μάρκος Ανναίος Λουκανός (39-65 μ.Χ.). Περιγράφει από τη μια πλευρά την αρχαία θρησκεία, τα μεγάλα κέντρα της, τη Δήλο, τους Δελφούς και τη Δωδώνη, τις μεθόδους που αυτή χρησιμοποιούσε για την πρόβλεψη του μέλλοντος, όπως η σπλαγχνοσκοπία, η οιωνοσκοπία ή η αστρολογία, και κάθε άλλη που, αν και μυστική, ήταν επιτρεπτή. Από την άλλη πλευρά, αναφέρει τα μυστήρια της βάναυσης μαγείας, που οι θεοί αποστρέφονταν και αφορούσαν στον Πλούτωνα και στις σκιές του κάτω κόσμου, σε φοβερούς βωμούς και νεκρικές τελετές». Στο 2ο και 3ο μ.Χ. αιώνα η Υπάτη ήταν από τα σημαντικότερα κέντρα μαγείας με σχολές μαγισσών που επισκέπτονταν θεραπευτές, φιλόσοφοι, συγγραφείς, λαϊκοί, ακόμη και Ρωμαίοι άρχοντες. «Μας το αναφέρουν ο ποιητής, ρήτορας και φιλόσοφος Απουλήιος (124 - 171 μ.Χ.) από τα Μάδαυρα της Νουμιδίας, της σημερινής Αλγερίας, στο έργο του Χρυσός Γάιδαρος ή Μεταμορφώσεων βιβλία 11, όπου εξυμνεί τη φυσική ομορφιά και την ακμή της μαγικής πόλης Υπάτης».

Αναλάμβαναν μάγια για έρωτες, φίλτρα που καθοδηγούσαν ή εξανάγκαζαν σε υπακοή, άλλα που προκαλούσαν μαρτύρια. Η Παμφίλη, σύζυγος του Μίλωνα, ο οποίος φιλοξένησε τον Λούκιο στην Υπάτη, ήταν επικίνδυνη αλλά και ερωτιάρα μάγισσα. Ομως και η Φωτίδα δεν υστερούσε. Η γυναίκα του Ιππάρχου ήταν μια φοβερή μάγισσα της Υπάτης που έκανε τα γλυκά μάτια σε όλους τους νέους. Αλίμονο σε όποιον δεν υπέκυπτε. Τον μεταμόρφωνε ή τον ξέκανε. Η Υπάτη θεωρούνταν το λίκνο της μαγείας. Αλλά, όπως μάς θύμισε ο κ. Κακαβάς, τα περί μαγείας είναι αδυναμία πανανθρώπινη κι όχι μόνο ελληνική.

ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΚΑ

kathimerini.gr

Ένα μακάβριο μυστικό βρίσκεται καλά κρυμμένο εδώ και 58 χρόνια στον πυθμένα της ειδυλλιακής λίμνης Πλαστήρα. 

Επισκιασμένο από την απαράμιλλη ομορφιά του τοπίου, που έκανε την τεχνητή λίμνη του νόμου Καρδίτσας έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς της ηπειρωτικής χώρας, το ναυάγιο του 1959 έχει ξεθωριάσει στη συλλογική μνήμη, παρότι αποτελεί το πλέον πολύνεκρο ναυάγιο που σημειώθηκε ποτέ σε ελληνική λίμνη.

Για τα γειτονικά χωριά, ωστόσο, η 5η Δεκεμβρίου αποτελεί μέχρι και σήμερα ημέρα πένθους. Πενήντα εννέα χρόνια πριν τα παγωμένα νερά της λίμνης Πλαστήρα έγιναν ο υγρός τάφος 20 εργατών που απασχολούνταν στην κατασκευή της.

Μερικά από τα θύματα του ναυαγίου διακρίνονται στη φωτογραφία της εποχής

«Τον μεγαλύτερο φόρο αίματος για την ολοκλήρωση του τιτάνιου (για τα δεδομένα της μετεμφυλιακής Ελλάδας) έργου πλήρωσε το παραλίμνιο Νεοχώρι καθώς οι 17 εκ των θυμάτων κατάγονταν από αυτό, με κάποιους μάλιστα να συνδέονται με συγγενικούς δεσμούς μεταξύ τους. Δυο από τα θύματα κατάγονταν από την Καρδίτσα και ένα από το Μορφοβούνι, ιδιαίτερη πατρίδα του εμπνευστή της λίμνης του Ταυρωπού -όπως είναι επίσης γνωστή- Νικολάου Πλαστήρα», εξηγεί στο Iefimerida ο εκπαιδευτικός με καταγωγή από το Νεοχώρι Δημήτρης Καρακώστας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το μοιραίο βράδυ, παραμονή του Αγίου Νικολάου, «οι άνθρωποι αυτοί αποφάσισαν να ξεκινήσουν από την περιοχή "Τσαρδάκι" για να φτάσουν απέναντι στο Νεοχώρι. Μοναδικός τρόπος για το σύντομο αυτό ταξίδι ήταν με βάρκα, όμως στην περιοχή επικρατούσε κακοκαιρία. Αψηφώντας τις προτροπές συντοπιτών τους που επέμεναν να μην επιχειρήσουν τον διάπλου της λίμνης, εκείνοι αποφάσισαν να το τολμήσουν καθώς ήθελαν να βρίσκονται στα σπίτια τους για τη μεγάλη γιορτή της επομένης.

Έτσι, επιβιβάστηκαν στο ακατάλληλο για τις επικρατούσες συνθήκες πλωτό μέσο και λίγο πριν φτάσουν στα μέσα της διαδρομής, η βάρκα μη αντέχοντας στους δυνατούς ανέμους αναποδογύρισε. Όλοι βρέθηκαν ξαφνικά στα παγωμένα νερά της λίμνης. Σωσίβια ή άλλα σωστικά μέσα δεν υπήρχαν, ενώ κανείς τους δεν ήξερε κολύμπι. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά η λίμνη έγινε ο υγρός τάφος όλων, λες και θα έπρεπε να θυσιαστούν για την επιτυχή περάτωση του μεγάλου έργου. Ανασύρθηκαν από τον βυθό της μετά από καιρό, από ομάδες δυτών που είχαν κληθεί στην περιοχή για να φέρουν εις πέρας τη μακάβρια αποστολή. Άφησαν πίσω τους οικογένειες, γυναίκες και παιδιά, βυθίζοντας τα χωριά τους στην οδύνη».

Η μοιραία βάρκα που μετέφερε τους 20 τεχνίτες

Η ολοκλήρωση της λίμνης Πλαστήρα, Ταυρωπού ή Μέγδοβα από γαλλική εταιρία και κονδύλια προερχόμενα από τις πολεμικές αποζημιώσεις που κατέβαλε στην Ελλάδα η Ιταλία θεωρήθηκε άθλος για την εποχή, ενώ για αυτήν εργάστηκαν δεκάδες τεχνίτες από τις γύρω περιοχές υπό αντίξοες σε πολλές περιπτώσεις συνθήκες. Πριν την κατασκευή της στο ίδιο σημείο λειτούργησε αεροδρόμιο για την προσγείωση συμμαχικών αεροσκαφών στην κατεχόμενη Ελλάδα.

«Σκοπός της δημιουργίας της λίμνης, ήταν η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Με την πάροδο του χρόνου όμως, τα οφέλη από την άρδευση και την ύδρευση του θεσσαλικού κάμπου καθώς και η εκτεταμένη τουριστική αξιοποίηση των παραλίμνιων οικισμών, ξεπέρασαν κατά πολύ τα προσδοκούμενα οφέλη του αρχικού σκοπού της δημιουργίας της», καταλήγει ο κ. Κατακωστας σημειώνοντας πως παρά την συνεχή προβολή της περιοχής και την ανέγερση σχετικού μνημείου το τραγικό συμβάν της 5ης Δεκεμβρίου του 1959 παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό.

Το μνημείο πνιγέντων

iefimerida.gr 

Τα στοιχεία  τού άρθρου, είναι από το βιβλίο "Η Δυτική Φθιώτιδα στη φωτιά τού 21" τού συντοπίτη μας Νίκου Κ. Αντωνόπουλου,τ.Επιθεωρητή Δημ. Εκπαίδευσης, ο οποίος τα συγκέντρωσε μετά από πολυετή έρευνα στα διάφορα αρχεία τού Ελληνικού κράτους

Αγωνιστές απ'το Κλωνί στην Επανάσταση τού 1821

Βολούνης Νικόλαος, υπαξιωματικός. Ελαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 284. Κ 45

Γαρουφαλής Νικόλαος, στρατιώτης. Ελαβε οιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, κ. 22

Γκιόκας Χρήστος, στρατιώτης. ' Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Θεοδωρόπουλος Δημήτριος, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρ. αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Καραγιάννης Κώστας, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Καραγιαννόπουλος Γεώργιος, αξιωματικός. Α.Ν.Μ.Υ. 2.120

Αίτηση ανταμοιβής 29 Mαίου 1865. Πιστοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη 1 Νοεμ-

βρίου 1846. Παραπονέθηκε ότι ούτε βαθμός του δόθηκε ούτε γη.

Μάχες: Υπάτης, Καλιακούδας, Καρπενησίου, Διστόμου, Αράχωβας, Αετού,

Αθήνας και πολιορκίας Μεσολογγίου. Το 1865 είχε ηλικία 64 ετών.

'Ελαβε αργυρό αριστείο. Φ. 276. Κ. 35

Καραγιαννόπουλος Δημήτριος, υπαξιωματικός γ' τάξεως Α.Π.Μ.Υ. 8.074

Αίτηση ανταμοιβής 1 Νοεμβρίου 1846.

Πιστοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη με ίδια ημερομηνία. Ετών 39.

Μάχες: Υπάτης κατά των ντόπιων Οθωμανών, Καλιακούδας, Καρπενησίου,

Κλωνίου, Αγά, Προφήτη Ηλία και πολιορκίας του Μεσολογγίου.

Κλωνιάτης Ζάχος, στρατιώτης Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ 250, Κ. 22

Κοκούκης Ιωάννης, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Κοκούλης Νικόλαος, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Κουβαράς Γεώργιος, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Λιουρπάς Αθανάσιος, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Μαγουλάς Κώστας, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Μιντζέλης Κώστας, υπαξιωματικός. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 286, Κ. 56

Μπενίσης Νικόλαος, υπαξιωματικός γ’ τάξεως. Α.Π.Μ.Υ. 5.733

Αίτηση ανταμοιβής 27 Μαίου 1865. 

Πιστοποιητικό Ν. Κοντογιάννη από δυο μήνες προτύτερα.

Ξεκίνησε στην Επανάσταση υπό τις οδηγίες του Μ. Κοντογιάννη κι έλαβε μέρος

σε διάφορες μάχες, που δεν κατονομάστηκαν συγκεκριμένα. Μετά ακολούθησε

τον Καραϊσκάκη κι έλαβε μέρος στις μάχες της Αθήνας, όπου και αιχμαλωτίστηκε.

Μπλούνης Νικόλαος, υπαξιωματικός. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 284, Κ. 47

Παπαγεωργίου Αθανάσιος, στρατιώτης. ' Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Παπαδόπουλος Αναγνώστης, υπαξιωματικός. ' Ελαβε χάλκ. αριστ. Φ. 286, Κ. 56

Παπανικολάου Αναγνώστης, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρ. αριστ. Φ. 250, Κ. 22

Παπανικολάου Κων/νος, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρ. αριστείο, φ. 250, Κ. 22

Ποντίκης Δημήτριος, υπαξιωματικός. Πρόταση για χάλκ. αριστείο. Φ. 286, Κ. 32

Σοφιανόπουλος Δημήτριος, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρ. αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Σταυρόπουλος Σπύρος, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Στεργίου Γρηγόριος, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 284, Κ. 48

Φαρμάκης Γεώργιος, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Φαρμάκης Χρήστος, στρατιώτης. ’ Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Τα στοιχεία  τού άρθρου, είναι από το βιβλίο "Η Δυτική Φθιώτιδα στη φωτιά τού 21" τού συντοπίτη μας Νίκου Κ. Αντωνόπουλου,τ.Επιθεωρητή Δημ. Εκπαίδευσης, ο οποίος τα συγκέντρωσε μετά από πολυετή έρευνα στα διάφορα αρχεία τού Ελληνικού κράτους

Αγωνιστές απ'την Σπερχειάδα (Αγά) στην Επανάσταση τού 1821

Αναγνωστόπουλος Αναστάσιος, στρατιώτης. Αίτηση 4 Δεκεμβρίου 1841. Πιστο-

ποιητικό Μ. και Ευ. Κοντογιάννη με ίδια ημερομηνία.

Μάχες: Υπάτης 1821 και 1822. βασιλικών, Καλιακούδας, Μεσολογγίου από

μέσα, Πέτρας κ.ά. 'Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 134 και Φ. 174. Κ.7.

Αναστασίου Γιαννακός, στρατιώτης. ' Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ.286, Κ.32.

Αποστόλου Αθανάσιος, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ.22.

Ασημακόπουλος Δημήτριος, στρατιώτης. Αίτηση 17 Δεκεμβρίου 1841. Πιστο-

ποιητικό Μ. και Ευ. Κοντογιάννη 10 Δεκεμβρίου 1841.

Μάχες: Υπάτης. Καρπενησίου και Καλιακούδας. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο.

Φ 134 και Φ. 174, Κ. 7

Βαθιάς ή Βαφιάς Αθανάσιος, υπαξιωμ. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ 277, Κ.17

Βασιλείου Αθανάσιος, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250. Κ. 22

Βασιλείου Αναγνώστης, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 286. Κ. 32

Βελής Θεοδωρής, στρατιώτης Αίτηση 12 Δεκεμβρίου 1841. Πιστοποιητικό Μ. και

Ευ. Κοντογιάννη με ίδια ημερομηνία.

Μάχες: Υπάτης 1821. Αετού, Καγκελιών, Καλιακούδας. Μεσολογγίου από τους

μέσα κ.ά. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 134 και Φ. 174, Κ.7

Βλαχίδης Γεώργιος, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250. Κ.22

Γεωργίου Νάσιος, υπαξιωματικός. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 280. Κ.39

Γκουζούμας Δημήτριος του Γεωργίου, υπαξιωματικός. Πιστοποιητικό Μ. και Ν.

Κοντογιάννη, Ιανουαρίου 1844.

Μάχες: Υπάτης, Αετού, Καλιακούδας, Γιαννιτσούς και Άμπλιανης. Έλαβε

χάλκινο αριστείο ως κάτοικος Χαλίλης. Φ 261 και Φ. 280, Κ.39

Δημητρίου Γεώργιος ή Γεωργαντάς, αξιωματικός. Α.Π.Μ.Υ. 5.157

Αίτηση 10 Σεπτεμβρίου 1841. Πιστοποιητικό Μ. και Ευ. Κοντογιάννη 5 Αυγούστου

1841.' Ηταν αγράμματος και είχε το επάγγελμα του σταυροποιού Υπό τους ίδιους,

έλαβε μέρος στις μάχες:

Υπάτης 1821 (κατά Καρασμάνογλου κ.ά.) και Αετού, κατά Αμπάζ πασά και Τελεχά

Φέξου (Ντελή Χαβέζου)· Βασιλικών της Φοντάνας, κατά Μπαϊράμ πασά

Καλλιακούδας, όπου τραυματίστηκε στο δεξιό χέρι, και Μεσολογγίου-

Μετά το

1827 υπηρέτησε υπό άλλους οπλαρχηγούς ως το τέλος της Επαναστάσεως.

Ελαβε αργυρό αριστείο. Φ. 80, Φ. 134 και Φ. 288. Κ. 61.

Δημητρίου Ευστάθιος του Κίτζου, στρατιώτης. Αίτηση 15 Ιανουάριου 1844.

Πιστοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη με ίδια ημερομηνία. Ετών 38

Μάχες: Υπάτης 1821 και 1822, Καλιακούδας και Μεσολογγίου, από τους μέσα,

υπό τους ίδιους οπλαρχηγούς. Φ. 254

Δημητρίου ή Σουλομήτρος Νικόλαος, υπαξιωμ. γ τάξεως. Α.Π.ΜΎ. 5.359.

Πιστοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη 8 Ιανουαρ. 1844.

Μάχες: Υπάτης 1821, Καλιακούδας, Κρεμμυδιού και Μεσολογγίου. Γεννήθηκε

το έτος 1804.

Ζαγκανάς Δημήτριος του Γεωργίου, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο.

Φ. 286, Κ.32

Καπρίτζας Κων/νος, στρατιώτης, από το Σύντεκνο Βάλτου. Α.Π.Μ.Σ 8.088

Καπρίτζας Νικόλαος του Κων., υπαξιωματικός γ’ τάξεως. Α.Π.Μ.Υ. 8.090

Αίτηση 16 Δεκεμβρίου 1841. Πιστοποιητικό των Μ και Ευ. Κοντογιάννη. 10

Δεκεμβρίου 1841,

Μάχες. Κρεμμυδιού, υπό τον Καραϊσκάκη' Μεσολογγίου, όπου κατά την ηρωική

έξοδο πιάστηκε αιχμάλωτος, κ.ά. Φ.134

Καπρίτζας Σπύρος του Κων/νου, υπαξιωμ. γ’ τάξεως. Α Π.Μ,Υ. 8.089

Καπρίτζας Χρήστος του Κων/νου, αξιωματικός. Ελαβε αργυρό αριστείο. Φ.

288. Κ. 61

Καραγιαννόπουλος Αθανάσιος. Αίτηση 15 Ιανουάριου 1844. Πιστοποιητικό των

Μ. και Ν Κοντογιάννη με ίδια ημερομηνία. Ετών 38.

Μάχες: Υπάτης 1821, Καλιακούδας, Μεσολογγίου από μέσα κ.ά.

Καραγκούνης Αναγνώστης, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρ. αριστείο Φ. 286, Κ. 32

Καρυώτης Γεώργιος, στρατιώτης. Αίτηση 15 Δεκεμβρίου 1841.

Πιστοποιητικό των Μ. και Ευ. Κοντογιάννη 12 Δεκεμβρίου 1841.

Μάχες: Υπάτης 1821 και 1822. Καλιακούδας και Μεσολογγίου από μέσα.

Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ 134 και Φ, 174. Κ. 7

Κατσαμπέκης Ευαγγέλης, στρατιώτης. ' Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ 250. Κ.22

Κόντης Κων/νος, στρατιώτης. Αίτηση 12 Δεκεμβρίου 1841. Πιστοποιητικό Μ.

και Ευ. Κοντογιάννη με ίδια ημερομηνία.

Μάχες: Υπάτης κατά των ντόπιων Οθωμανών, Καρπενησιού. Καλιακούδας.

Καρβασαρά και Μεσολογγίου από μέσα, Έλαβε σιδηρένιο αριστείο φ 174, Κ 7

Κοντογιάννης Γεώργιος του Κων/νου, αξιωματικός β' τάξεως. Α.Ν.Μ.Υ. 2 199

Κοντογιάννης Ιωάννης του Μ., αξιωματικός, Α.Μ.Α. 656. Υπηρέτησε σ’ όλο

τον αγώνα υπό τις οδηγίες του πατέρα του. Έμενε στην Υπάτη.

Κωνσταντίνου Χρήστος, υπαξιωματικός α τάξεως. Α.Π.Μ Υ. 5.227.

Αίτηση για ανταμοιβή 1 Νοεμβρίου 1846. Πιστοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη με

ίδια ημερομηνία.

Μάχες: Υπάτης 1821 και 1822, Διποτάμων, Κεφαλοβρύσου, Καλιακούδας και

Μεσολογγίου, όπου τραυματίστηκε στο αριστερό χέρι. Κατά την έξοδο αιχμαλω

τίστηκε κι ελευθερώθηκε το 1828. Έλαβε αργυρό αριστείο. Φ. 289, Κ.59

Λαμπράκης Αθανάσιος, αξιωματικός. Έλαβε αργυρό αριστείο. Φ. 277, Κ.37

Μαγκλάρας Γιάννης, στρατιώτης. Α.Π.Μ.Σ. 4.242. Αίτηση δεν υπάρχει. Πιστο-

ποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη 29 Ιανουάριου 1844. Ετών 42.

Μάχες: Υπάτης 1821 και 1822, Καλιακούδας, Κρεμμυδιού και Μεσολογγίου

από μέσα, υπό τους ίδιους οπλαρχηγούς.

Μάνδρας Νάσιος, υπαξιωματικός. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 284, Κ.47

Μάντσας Αθανάσιος, στρατιώτης. ' Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Ο Αθαν. Μαντζέφλος από το Γυφτοχώρι, Φ.17, Κ.1, πιθανό να είναι το ίδιο πρό-

σωπο.

Μιλάκις Σπύρος, υπαξιωματικός. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ.288, Κ.62

Μουστροβίτης Νικόλαος, στρατιώτης. Αίτηση 13 Δεκεμβρίου 1841. Πιστοποιη

τικό Μ. και Ευ. Κοντογιάνη με ίδια ημερομηνία. Ετών 40.

Μάχες: Υπάτης 1821 και 1822, Καρπενησίου, Καλιακούδας. Καρβασαρά και

Μεσολογγίου απέξω.

Διέθεσε 200 αιγοπρόβατα για τη συντήρηση του στρατού.

Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 134 και Φ. 174, Κ.7

Μπενίσης Κώστας του Ιω., υπαξιωματικός. Αίτηση 4 Δεκεμβρίου 1841. Πιστοποι-

ητικό Μ. και Ευ. Κοντογιάννη με ίδια ημερομηνία.

Μάχες: Υπάτης 1821 και 1822, Κεφαλοβρύσου, Καλιακούδας, Καρβασαρά και

Μεσολογγίου απέξω. Ελαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 134 και Φ. 282. Κ.42

Μπεχλιβάνης Νάκος του Γεωργίου. Αίτηση κοινή με τον Νικολό Σουλομήτρο 10

Ιανουάριου 1844 Πιστοποιητικό Μ και Ν. Κοντογιάννη Ιανουαρίου 1844. Ετών 38.

Μάχες: Υπάτης κατά των ντόπιων Οθωμανών. Καλιακούδας. Κρεμμυδιού και

Μεσολογγίου. Φ.243

Μπούγιας Χριστόδουλος, στρατιώτης. ' Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ.22

Μπρόνης Μήτρος, υπαξιωματικός. Ελαβε χάλκινο αριστείο. Φ.284. Κ.48

Νικολάου Παπαθανάσιος, αξιωματικός. ' Ελαβε αργυρό αριστείο. Φ. 277, Κ.37.

Πιθανό να ήταν αυτός που κατοικούσε στο Γαρδίκι.

Παλιούρας Αναστάσιος, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ.272, Κ.26

Πανδρεμένος Γεώργιος, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ.250, Κ.22

Παπαδημητρίου Παναγιώτης, υπαξιωματικός. Αίτηση 15 Φεβρουάριου 1844. Πι

στοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη 2 Φεβρουάριου 1844. Ετών 42. Υπηρέτησε

υπό τους ίδιους οπλαρχηγούς.

Μάχες; Καλιακούδας, Κρεμμυδιού Μεσολογγίου κ.ά. Φ.266

Παπαιωάνου Κώστας, υπαξιωματικός. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 250. Κ. 20

Παπακωνσταντής Λουκάς. Αίτηση κοινή με τους Γιάννη Μαγκλάρα και Γκου

ζούμα Δημήτριο 1 Φεβρουάριου 1844. Πιστοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη 2 Φε-

βρουάριου 1844. Ετών 43.

Μάχες: Υπάτης κατά των ντόπιων Οθωμανών. Καλιακούδας. Κρεμμυδιού. Πέντε

Ορίων, πολιορκίας του Μεσολογγίου κ. ά.

Σαπνάς Δημήτριος, υπαξιωματικός γ τάξεως. Α.Π.Μ.Υ. 5.271

Σμοκοβίτης Καραίσκος, στρατιώτης. Έλαβε, σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ.22

Σμοκοβίτης Μήτσος, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Στρωματιάς Αλέξης, υπαξιωματικός. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 284, Κ.47. Με

το ίδιο όνομα δηλώθηκε αγωνιστής και στην Τσούκα. Αλλά θα είναι το ίδιο πρό-

σωπο. Φ. 292, Κ. 25

Τζάμης Ιωάννης, υπαξιωματικός. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 286, Κ. 32

Τζιλιφώνης Αθανάσιος του Δημ., υπαξιωματικός γ' τάξεως. Α.Π.Μ.Υ. 5.485

Αίτηση ανταμοιβής 1 Νοεμβρίου 1846 και 3 Ιουνίου 1865. Πιστοποιητικό Μ. και Ν.

Κοντογιάννη 1 Νοεμβρίου 1846.

Μάχες: Υπάτης. Αετού, Κεφαλοβρύσου, Καλιακούδας, Μεσολογγίου κ.ά.

Ελαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 282, Κ. 42

Τζιλιφώνης Δημήτριος, Αίτηση 2 Σεπτεμβρίου 1839. Ετών 30. Γέννημα και

θρέμμα Αγά.

Τζιρακλής Λαμπράκης, στρατιώτης. Κατάσταση του υπουργείου στρατιωτικών

της 5 Νοεμβρίου 1842. Φ- 170, Κ. 5

Τζοβελέκος Δήμος, υπαξιωματικός γ’ τάξεως. Α.Π.Μ.Υ. 5.060.

Τραγουδάρας Γεώργιος, υπαξιωματικός. ' Ελαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 284, Κ. 47

Τσιούμης Γεώργιος, υπαξιωματικός. Πρόταση για χάλκινο αριστείο. Φ. 277. Κ.17

Τσώνης Κώστας, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 250, Κ. 22

Φλώρος Αναστάσιος του Νικολάου, στρατιώτης. Αίτηση 12 Δεκεμβρίου 1841.

Πιστοποιητικό Μ. και Ευ. Κοντογιάννη με ίδια ημερομηνία.

Μάχες: Υπάτης, 1821 και 1822, Κεφαλοβρύσου. Καλιακούδας. Καρβασαρά και

Μεσολογγίου απ' έξω. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 174, Κ.7

Φλώρος Δημήτριος του Νικολάου, υπαξιωματικός. ' Ελαβε χάλκινο αριστείο. Φ

282, Κ.42.

Χοστέβας Πέτρος, υπαξ. γ τάξεως, από την Ηπειρο. Α.Π.Μ.Υ. 8.076 Αίτησή

του για ανταμοιβή 10 Νοεμβρίου 1846 και αίτηση της θυγατέρας του Αγγελικής,

συζύγου Αναστασίου Γκίκα, 28 Μαΐου 1865. Πιστοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη 8

Νοεμβρίου 1846.

Μάχες: 1. Υπ’ αυτούς: Υπάτης 1821 και 1822. Καλιακούδας, Κρεμμυδιού.

Νεοκάστρου, Τροιζονιών, Ρίβιου, Ρίγανης. Πετροχωριού. 2. Υπό τον Ευ. Κοντο-

γιάννη και με αρχηγό τον Καραϊσκάκη: Μεσολογγίου και Αθήνας.

Ελαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 250, Κ.20

Χριστόπουλος Ιωάννης, στρατιώτης. Ελαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 272, Κ. 26

Σας παρουσιάζουμε ολόκληρη την Συνθήκη Ειρήνης Βουκουρεστίου το 1913.

Αυτή για την οποία μας έχουν πρήξει τα συκώτια ότι δήθεν «μοίρασε την Μακεδονία σε τρία (ή τέσσερα) κράτη, με την Ελλάδα να έχει το 51%, την Σερβία το 38%, την Βουλγαρία το 10% και την Αλβανία λιγότερο από το 1%».

Αυτό δεν λένε;

Το λέει ο (τέως) υπουργός εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, το λέει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας (μαζί με την Μπακογιάννη και τον Μπουτάρη), το λέει ο Τζανακόπουλος, το λένε υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ (εδώ και εδώ), το λέει ο Ριζοσπάστης, το λέει ο 902, oΜπογιόπουλος, το λέει το ΚΚΕ στα φυλλάδια που μοιράζει στα σχολεία (φωτο 1, φωτο 2, φωτο 3), το λέει η Εφημερίδα των Συντακτών, to Documento, το λέει ο Μαυρίδης του liberal.gr, το λέει η Καθημερινή (ως εφημερίδα), το γράφει σε blog του Πρώτου Θέματος, το λένε καθηγητές πανεπιστημίου (στην Αυγή, στο Στο Κόκκινο, στο Κουτί της Πανδώρας), το γράφουν στα ελληνικά πανεπιστήμια (Μάστερ στο Παν. Μακεδονίας), το λέει η εγγονή του Τίτο, διάφοροι (εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ). Το λέει εμμέσως και ο υπ. εξ. των Σκοπίων Δημητρώφ. Το λένε λίγο-πολύ όλοι.

Παραθέτουμε ολόκληρη την Συνθήκη Ειρήνης του Βουκουρεστίου στα ελληνικά  Στον ακόλουθο σύνδεσμο θα την βρείτε και στα αγγλικά (στο scribd). Κατεβάστε την στα ελληνικά από εδώ

Όπως βλέπουμε όλοι δεν υπάρχει πουθενά ο όρος Μακεδονία. Υπάρχουν σε αρκετά άρθρα ονομασίες περιοχών που καθορίζουν τα σύνορα, αλλά πουθενά ο όρος Μακεδονία.

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ποτέ δεν χρησιμοποίησε τον όρο Μακεδονία για να ονομάσει οποιαδήποτε περιοχή. Χρησιμοποιούσε διοικητικές περιοχές που ονόμαζε Βιλαέτια. Υπήρχε έτσι το Βιλαέτι Θεσσαλονίκης, Μοναστηρίου, Αδριανούπολης.

Ακολουθούν δύο επίσημοι χάρτες από την έκθεση μίας Διεθνούς Επιτροπής, η οποία συστήθηκε μετά τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων. (εδώ το βιβλίο Report of the International Commission to Inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars). Ο πρώτος χάρτης δείχνει τα σύνορα του παλαιότερου συνεδρίου του Λονδίνου και το δεύτερος χάρτης δείχνει ακριβώς τα σύνορα μετά την Συνθήκη Ειρήνης του Βουκουρεστίου. Προσέξτε πού γράφει Μακεδονία. 

Προσέξτε τώρα και την πόλη Uskub μεταξύ του Ι και του Α από τη λέξη SERVIA. Uskub είναι η Οθωμανική εκδοχή της πόλης των Σκοπίων. Μάλιστα, τα Σκόπια όχι μόνο δεν ήταν μέρος της Μακεδονίας, όχι μόνο δεν ανήκαν σε κανένα από τα τρία Βιλαέτια, των οποίων τα εδάφη μοιράστηκαν, όχι μόνο δηλαδή ανήκαν σε άλλο Βιλαέτι, στο Βιλαέτι του Κοσσυφοπεδίου, αλλά από το 1888 ως το 1914, ήταν η πρωτεύουσα του Βιλαετίου του Κοσσυφοπεδίου (δείτε το εδώ)!. Ως συμπέρασμα, άνω του 85% του πληθυσμού της πΓΔΜ κατοικεί σήμερα εκτός της περιοχής των τριών Βιλαετίων.

Συνεπώς

• ψεύδος ότι η Συνθήκη του Βουκουρεστίου αναφέρεται στην Μακεδονία
• ψεύδος ότι η Συνθήκη του Βουκουρεστίου μοίρασε την Μακεδονία σε 3 ή 4 χώρες
• ψεύδη τα ποσοστά που αναφέρονται συνήθως
• ψεύδος ότι η περιοχή της πΓΔΜ ανήκει σε κάποια έννοια μίας ευρείας περιοχής της Μακεδονίας. Ουδέποτε υπήρξε τέτοια διοικητική περιοχή επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έναν χάρτη με Οθωμανική διοίκηση περί «Μακεδονίας» δεν έχουν βρει ακόμη.
• μόνο το πολύ νότιο τμήμα της πΓΔΜ, δηλαδή η περιοχή γύρω από το Μοναστήρι και τις πόλεις Αχρίδα, Αντιγόνεια, Δίβρη και Άστιβος. Μόνο αυτές οι πόλεις, οι οποίες μάλιστα φέρουν και ελληνικά ονόματα, ανήκαν στην περιοχή της Μακεδονίας. Σημειώνεται ότι βάσει της Συμφωνίας των Πρεσπών, υποχρεωνόμαστε να παύσουμε να χρησιμοποιούμε τα ελληνικά ονόματα γι’ αυτές τις πόλεις! Θα πρέπει να χρησιμοποιούμε τα «μακεδονικά» (κατά την Συμφωνία) ονόματα, δηλαδή Μπίτολα, Οχρίντ, Νεγκότινο, Ντέμπαρ, Στιπ.
• Η Ελλάδα από το 1912-13 που απελευθέρωσε τα εδάφη της Μακεδονίας, αμέσως τα ονόμασε επισήμως Μακεδονία, όπως και ήταν. Η Γιουγκοσλαβία για 30 χρόνια δεν χρησιμοποιούσε αυτό το όνομα. Μόνο το 1943-44 άρχισε να το χρησιμοποιεί. Η Βουλγαρία δε καθόλου, ούτε και σήμερα.

12 Οκτωβρίου 1944. Ήταν ένα ηλιόλουστο πρωινό Πέμπτης, όταν οι καμπάνες των εκκλησιών άρχισαν να χτυπούν χαρμόσυνα, καλώντας τους Αθηναίους να ξεχυθούν στους δρόμους και να πανηγυρίσουν το τέλος της γερμανικής κατοχής. Ως τις 3 Νοεμβρίου ο τελευταίος Γερμανός (και Βούλγαρος) στρατιώτης είχε αποχωρήσει από την ηπειρωτική Ελλάδα.

Η αντίστροφη μέτρηση για την αποχώρηση των Γερμανών και των συμμάχων τους Βουλγάρων από την Ελλάδα είχε σημάνει λίγους μήνες νωρίτερα, στις 6 Ιουνίου, όταν οι Σύμμαχοι αποβιβάστηκαν στη Νορμανδία και άρχισαν να περισφίγγουν τον κλοιό γύρω από τη Γερμανία μαζί τους προελαύνοντες Σοβιετικούς από την ανατολική πλευρά. Ήταν φανερό ότι οι ημέρες της Ναζιστικής Γερμανίας ήταν μετρημένες.

Στο χρονικό διάστημα μέχρι την απελευθέρωση είχαν ενταθεί οι πολιτικές διαβουλεύσεις για τη μετακατοχική κατάσταση στην Ελλάδα. Από την πλευρά τους, οι Γερμανοί έψαχναν παρασκηνιακά τρόπους ασφαλούς αποχώρησής τους από τη χώρα μας. Από τις 26 Απριλίου 1944 της ελληνικής εξόριστης κυβέρνησης ηγείτο ο Γεώργιος Παπανδρέου, οι Άγγλοι όμως ήταν αυτοί που κινούσαν τα νήματα. Με τις συμφωνίες Λιβάνου (17-20 Μαΐου 1944) και Καζέρτας (26 Σεπτεμβρίου 1944) οι ανταρτικές ομάδες του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ είχαν τεθεί υπό τις διαταγές της κυβέρνησης Παπανδρέου, που είχε εμπλουτισθεί και με στελέχη του ΕΑΜ.

Οι Γερμανοί άρχισαν να αποχωρούν σταδιακά από την Αθήνα από το βράδυ της 11ης Οκτωβρίου με κατεύθυνση προς Βορρά. Στις 8 το πρωί της 12ης Οκτωβρίου, οι ελάχιστοι Γερμανοί που είχαν απομείνει στην Αθήνα, συγκεντρώθηκαν στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Εκεί, σε μία πρόχειρη όσο και βιαστική τελετή, ο επικεφαλής των κατοχικών δυνάμεων, στρατηγός Χέλμουτ Φέλμι, συνοδευόμενος από τον κατοχικό δήμαρχο Αθηναίων Άγγελο Γεωργάτο, κατέθεσε στεφάνι.

Το μόνο που απέμενε ήταν η υποστολή της ναζιστικής σημαίας από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Ένας Γερμανός στρατιώτης κατέβασε τη σβάστικα χωρίς καμία επισημότητα στις 9:15 το πρωί, την πήρε υπό μάλης και αποχώρησε με σκυμμένο το κεφάλι, σηματοδοτώντας το τέλος της γερμανικής κατοχής που διήρκεσε 1.625 μέρες και την αρχή ενός τρελού πανηγυριού στους δρόμους της Αθήνας.

Χιλιάδες κόσμου με τη γαλανόλευκη στα χέρια αλληλοασπάζονταν, αναφωνώντας «Χριστός Ανέστη», παιδιά σκαρφάλωναν στις οροφές των τραμ, ενώ απ' άκρη σ' άκρη αντηχούσε ο Εθνικός Ύμνος. Μετά από τριάμισι χρόνια δουλείας και σκλαβιάς οι Αθηναίοι ανάπνεαν για πρώτη φορά τον μεθυστικό αέρα της λευτεριάς.

Στις έξι ημέρες που πέρασαν μέχρι την άφιξη της κυβέρνησης στην Αθήνα, την εξουσία ασκούσε τριμελής επιτροπή, αποτελούμενη από τους Θεμιστοκλή Τσάτσο, Φίλιππο Μανουηλίδη και Γιάννη Ζεύγο, συνεπικουρούμενη από τον διοικητή της Αστυνομίας Αθηνών, Άγγελο Έβερτ. Δύο ημέρες αργότερα άρχισαν καταφθάνουν στην πρωτεύουσα δυνάμεις του 3ου Σώματος του βρετανικού στρατού υπό τον αντιστράτηγο Ρόναλντ Σκόμπι, που έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από τους Αθηναίους.

Στις 18 Οκτωβρίου έφτασε στην Αθήνα ο Γεώργιος Παπανδρέου και η κυβέρνησή του. Την ίδια ημέρα, ο πρωθυπουργός σε μία συγκινητική τελετή ύψωσε την ελληνική σημαία στην Ακρόπολη και στη συνέχεια μίλησε στο συγκεντρωμένο πλήθος που είχε γεμίσει ασφυκτικά την πλατεία Συντάγματος από τον εξώστη του Υπουργείου Οικονομικών.

Σε μία αριστοτεχνικά δομημένη ομιλία του εξήγγειλε τις προθέσεις της κυβέρνησής του, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, την ανάγκη να ικανοποιηθούν οι εθνικές διεκδικήσεις, να αποκατασταθεί η λαϊκή κυριαρχία, να επιλυθεί το πολιτειακό ζήτημα μετά από ελεύθερο δημοψήφισμα και να τιμωρηθούν οι συνεργάτες των κατακτητών. Το πλήθος, που συχνά τον διέκοπτε με συνθήματα υπέρ του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, υποδέχθηκε τις εξαγγελίες του με κραυγές και ιαχές υπέρ της λαοκρατικής δημοκρατίας. Ο Παπανδρέου, που ήταν αναγκασμένος να ακροβατεί συνεχώς μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, απάντησε με τη χαρακτηριστική φράση που έμεινε στην ιστορία: «Πιστεύομεν και εις την λαοκρατίαν».

Όμως, οι χαρές και τα πανηγύρια για την απελευθέρωση κράτησαν μόνο 53 ημέρες. Στις αρχές Δεκεμβρίου τα όπλα θα αντηχήσουν ξανά στους δρόμους της πρωτεύουσας, αλλά αυτή τη φορά θα είναι στραμμένα κατά αδελφών («Δεκεμβριανά»).

Παιδιά μου!

Εις τον τόπο τούτο, οπού εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημηγορούσαν τον παλαιό καιρό άνδρες σοφοί, και άνδρες με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ και ούτε να φθάσω τα ίχνη των. Εγώ επιθυμούσα να σας ιδώ, παιδιά μου, εις την μεγάλη δόξα των προπατόρων μας, και έρχομαι να σας ειπώ, όσα εις τον καιρό του αγώνος και προ αυτού και ύστερα απ' αυτόν ο ίδιος επαρατήρησα, και απ' αυτά να κάμωμε συμπερασμούς και δια την μέλλουσαν ευτυχίαν σας, μολονότι ο Θεός μόνος ηξεύρει τα μέλλοντα. Και δια τους παλαιούς Έλληνας, οποίας γνώσεις είχαν και ποία δόξα και τιμήν έχαιραν κοντά εις τα άλλα έθνη του καιρού των, οποίους ήρωας, στρατηγούς, πολιτικούς είχαν, δια ταύτα σας λέγουν καθ' ημέραν οι διδάσκαλοί σας και οι πεπαιδευμένοι μας. Εγώ δεν είμαι αρκετός. Σας λέγω μόνον πως ήταν σοφοί, και από εδώ επήραν και εδανείσθησαν τα άλλα έθνη την σοφίαν των.

Εις τον τόπον, τον οποίον κατοικούμε, εκατοικούσαν οι παλαιοί Έλληνες, από τους οποίους και ημείς καταγόμεθα και ελάβαμε το όνομα τούτο. Αυτοί διέφεραν από ημάς εις την θρησκείαν, διότι επροσκυνούσαν τες πέτρες και τα ξύλα. Αφού ύστερα ήλθε στον κόσμο ο Χριστός, οι λαοί όλοι επίστευσαν εις το Ευαγγέλιό του, και έπαυσαν να λατρεύουν τα είδωλα. Δεν επήρε μαζί του ούτε σοφούς ούτε προκομμένους, αλλ' απλούς ανθρώπους, χωρικούς καί ψαράδες, και με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος έμαθαν όλες τες γλώσσες του κόσμου, οι οποίοι, μολονότι όπου και αν έβρισκαν εναντιότητες και οι βασιλείς και οι τύραννοι τους κατέτρεχαν, δεν ημπόρεσε κανένας να τους κάμη τίποτα. Αυτοί εστερέωσαν την πίστιν.

Οι παλαιοί Έλληνες, οι πρόγονοί μας, έπεσαν εις την διχόνοια και ετρώγονταν μεταξύ τους, και έτσι έλαβαν καιρό πρώτα οι Ρωμαίοι, έπειτα άλλοι βάρβαροι καί τους υπόταξαν. Ύστερα ήλθαν οι Μουσουλμάνοι και έκαμαν ό,τι ημπορούσαν, δια να αλλάξη ο λαός την πίστιν του. Έκοψαν γλώσσες εις πολλούς ανθρώπους, αλλ' εστάθη αδύνατο να το κατορθώσουν. Τον ένα έκοπταν, ο άλλος το σταυρό του έκαμε. Σαν είδε τούτο ο σουλτάνος, διόρισε ένα βιτσερέ [αντιβασιλέα], έναν πατριάρχη, καί του έδωσε την εξουσία της εκκλησίας. Αυτός και ο λοιπός κλήρος έκαμαν ό,τι τους έλεγε ο σουλτάνος. Ύστερον έγιναν οι κοτζαμπάσηδες [προεστοί] εις όλα τα μέρη. Η τρίτη τάξη, οι έμποροι και οι προκομμένοι, το καλύτερο μέρος των πολιτών, μην υποφέρνοντες τον ζυγό έφευγαν, και οι γραμματισμένοι επήραν και έφευγαν από την Ελλάδα, την πατρίδα των, και έτσι ο λαός, όστις στερημένος από τα μέσα της προκοπής, εκατήντησεν εις αθλίαν κατάσταση, και αυτή αύξαινε κάθε ήμερα χειρότερα· διότι, αν ευρίσκετο μεταξύ του λαού κανείς με ολίγην μάθηση, τον ελάμβανε ο κλήρος, όστις έχαιρε προνόμια, ή εσύρετο από τον έμπορο της Ευρώπης ως βοηθός του ή εγίνετο γραμματικός του προεστού. Και μερικοί μην υποφέροντες την τυραννίαν του Τούρκου και βλέποντας τες δόξες και τες ηδονές οπού ανελάμβαναν αυτοί, άφηναν την πίστη τους και εγίνοντο Μουσουλμάνοι. Καί τοιουτοτρόπως κάθε ήμερα ο λαός ελίγνευε καί επτώχαινε.

Εις αυτήν την δυστυχισμένη κατάσταση μερικοί από τους φυγάδες γραμματισμένους εμετάφραζαν και έστελναν εις την Ελλάδα βιβλία, και εις αυτούς πρέπει να χρωστούμε ευγνωμοσύνη, διότι ευθύς οπού κανένας άνθρωπος από το λαό εμάνθανε τα κοινά γράμματα, εδιάβαζεν αυτά τα βιβλία και έβλεπε ποίους είχαμε προγόνους, τι έκαμεν ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης και άλλοι πολλοί παλαιοί μας, και εβλέπαμε και εις ποίαν κατάσταση ευρισκόμεθα τότε. Όθεν μας ήλθεν εις το νου να τους μιμηθούμε και να γίνουμε ευτυχέστεροι. Και έτσι έγινε και επροόδευσεν η Εταιρεία.

Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση.

Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα. Άλλά δεν εβάσταξε!

Ήλθαν μερικοί και ηθέλησαν να γένουν μπαρμπέρηδες εις του κασίδη το κεφάλι. Μας πονούσε το μπαρμπέρισμά τους. Μα τι να κάμομε; Είχαμε και αυτουνών την ανάγκη. Από τότε ήρχισεν η διχόνοια και εχάθη η πρώτη προθυμία και ομόνοια. Και όταν έλεγες τον Κώστα να δώσει χρήματα διά τας ανάγκας του έθνους ή να υπάγει εις τον πόλεμο, τούτος επρόβαλλε τον Γιάννη. Και μ' αυτόν τον τρόπο κανείς δεν ήθελε ούτε να συνδράμει ούτε να πολεμήσει. Και τούτο εγίνετο, επειδή δεν είχαμε ένα αρχηγό και μίαν κεφαλή. Άλλά ένας έμπαινε πρόεδρος έξι μήνες, εσηκώνετο ο άλλος και τον έριχνε και εκάθετο αυτός άλλους τόσους, και έτσι ο ένας ήθελε τούτο και ο άλλος το άλλο. Ισως όλοι ηθέλαμε το καλό, πλην καθένας κατά την γνώμη του. Όταν προστάζουνε πολλοί, ποτέ το σπίτι δεν χτίζεται ούτε τελειώνει. Ο ένας λέγει ότι η πόρτα πρέπει να βλέπει εις το ανατολικό μέρος, ο άλλος εις το αντικρινό και ο άλλος εις τον Βορέα, σαν να ήτον το σπίτι εις τον αραμπά και να γυρίζει, καθώς λέγει ο καθένας. Με τούτο τον τρόπο δεν κτίζεται ποτέ το σπίτι, αλλά πρέπει να είναι ένας αρχιτέκτων, οπού να προστάζει πως θα γενεί. Παρομοίως και ημείς εχρειαζόμεθα έναν αρχηγό και έναν αρχιτέκτονα, όστις να προστάζει και οι άλλοι να υπακούουν και να ακολουθούν. Αλλ' επειδή είμεθα εις τέτοια κατάσταση, εξ αιτίας της διχόνοιας, μας έπεσε η Τουρκιά επάνω μας και κοντέψαμε να χαθούμε, και εις τους στερνούς επτά χρόνους δεν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα.

Εις αυτή την κατάσταση έρχεται ο βασιλεύς, τα πράγματα ησυχάζουν και το εμπόριο και ή γεωργία και οι τέχνες αρχίζουν να προοδεύουν και μάλιστα ή παιδεία. Αυτή η μάθησις θα μας αυξήσει και θα μας ευτυχήσει. Αλλά διά να αυξήσομεν, χρειάζεται και η στερέωσις της πολιτείας μας, η όποία γίνεται με την καλλιέργεια και με την υποστήριξη του Θρόνου. Ο βασιλεύς μας είναι νέος και συμμορφώνεται με τον τόπο μας, δεν είναι προσωρινός, αλλ' η βασιλεία του είναι διαδοχική και θα περάσει εις τα παιδιά των παιδιών του, και με αυτόν κι εσείς και τα παιδιά σας θα ζήσετε. Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος. Όλα τα έθνη του κόσμου έχουν και φυλάττουν μια Θρησκεία. Και αυτοί, οι Εβραίοι, οι όποίοι κατατρέχοντο και μισούντο και από όλα τα έθνη, μένουν σταθεροί εις την πίστη τους.

Εγώ, παιδιά μου, κατά κακή μου τύχη, εξ αιτίας των περιστάσεων, έμεινα αγράμματος και δια τούτο σας ζητώ συγχώρηση, διότι δεν ομιλώ καθώς οι δάσκαλοι σας. Σας είπα όσα ο ίδιος είδα, ήκουσα και εγνώρισα, δια να ωφεληθήτε από τα απερασμένα και από τα κακά αποτελέσματα της διχονοίας, την οποίαν να αποστρέφεσθε, και να έχετε ομόνοια. Εμάς μη μας τηράτε πλέον. Το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε. Και αι ημέραι της γενεάς, η οποία σας άνοιξε το δρόμο, θέλουν μετ' ολίγον περάσει. Την ημέρα της ζωής μας θέλει διαδεχθή η νύκτα του θανάτου μας, καθώς την ημέραν των Αγίων Ασωμάτων θέλει διαδεχθή η νύκτα και η αυριανή ήμερα. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, οπού ημείς ελευθερώσαμε· και, δια να γίνη τούτο, πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοια, την θρησκεία, την καλλιέργεια του Θρόνου και την φρόνιμον ελευθερία.

Τελειώνω το λόγο μου. Ζήτω ο Βασιλεύς μας Όθων! Ζήτω οι σοφοί διδάσκαλοι! Ζήτω η Ελληνική Νεολαία!